اندروید چگونه توانست به یک سیستم عامل معروف تبدیل شود؟

گوشی T Mobile G1 اولین میزبان اندروید، پرکاربردترین سیستم‌عامل تلفن همراه در جهان بود. این گوشی در اکتبر ۲۰۰۸ توسط ایالات‌متحده امریکا وارد بازار شد. به هنگام معرفی اندروید هرچند مدیرانش از موفقیت این سیستم‌عامل مطمئن بودند، اما کسی تصور نمی‌کرد که اندروید، جهان تلفن‌های هوشمند را به تسخیر خود دربیاورد. این سیستم‌عامل در حال حاضر بزرگ‌ترین سهم از بازار تلفن‌های همراه را در اختیار دارد و رقیبی برای از میدان به درکردن آن وجود ندارد. این موفقیت البته صرفاً ریشه در دلایل فنی ندارد و همیشه پای پول در میان است، اما از دلایل فنی هم نمی‌توان به‌ سادگی گذشت. در این مقاله علاوه بر بیان کردن قابلیت های اندروید، آن را با سیستم عامل معروف آی او اس هم مقایسه می‌کنیم.

شروع اندروید

شرکت اندروید تنها پنج سال قبل از معرفی نخستین گوشی توسط «اندی رابین»، «ریج ماینرز»، «نیک سیرز» و «کریس وایت» پایه‌گذاری شده بود. این شرکت در زمینه تولید نرم‌افزار و برنامه‌های کاربردی برای تلفن‌های همراه فعالیت می‌کرد. شرکت اندروید در سال ۲۰۰۵ توسط گوگل خریداری شد و «اندی رابین»، مدیرعامل این شرکت به‌عنوان قائم‌مقام مدیریت مهندسی این شرکت، پروژه تولید سیستم‌عامل تلفن همراه مبتنی بر سیستم‌عامل متن‌باز لینوکس را آغاز کرد.

اتحاد اندرویدی‌ها

هنگام معرفی نتیجه اولیه پروژه، گوگل به‌جای معرفی سیستم‌عامل، از اتحادیه گوشی باز به‌عنوان کنسرسیومی متشکل از ۳۴ شرکت به منظور تدوین استانداردهای باز برای دستگاه‌های تلفن همراه رونمایی کرد که در نهایت به تولید سیستم‌عامل اندروید منجر شد. شرکت‌هایی مانند گوگل، سامسونگ، ال‌جی الکترونیکس، موتورولا، اچ تی سی، اینتل، انویدیا و ای بی از مؤسسان این اتحادیه بودند. تنها با گذشت چند سال شرکت‌های بزرگ دیگری نظیر دل، لنوو، سونی اریکسون، اریکسون و… به عضویت این اتحادیه درآمده‌اند. مدیر ارشد اجرایی گوگل در کنفرانس خبری معرفی عنوان کرد:

«اعلام امروز بسیار جاه طلبانه تر از معرفی تنها یک تلفن گوگلی است که در چند هفته اخیر توسط رسانه‌ها پیش‌بینی‌شده بود. از دیدگاه ما سکویی که ارائه کرده‌ایم، هزاران تلفن گوناگون را به بازار روانه خواهد کرد.»

چگونگی انتشار اندروید توسط گوگل

 درنهایت گوگل این سیستم‌عامل را به‌صورت متن‌باز منتشر کرد. اکثر بخش‌های اندروید بر اساس مجوز «آپاچی ۲.۰» منتشرشده‌اند؛ مانند تمام پروانه‌های نرم‌افزار آزاد، این پروانه برای کاربران نرم‌افزار، آزادی عملی را ایجاد می‌کند تا تحت این پروانه هر تغییری که مایل هستند را در برنامه ایجاد کرده، آن را باز توزیع و برای هر هدفی استفاده کنند. پیش‌بینی گوگل در مورد ارائه گوشی‌های گوناگون مجهز به اندروید درست از آب درآمده و این شرکت موفق شده در سال ۲۰۱۸ نزدیک به ۷۵ درصد گوشی‌های هوشمند موجود در بازار را به تسخیر خود دربیاورد.

اندروید یا آی او اس، مسئله این است؟

این دو سیستم‌عامل با فاصله یک سال به بازار واردشده‌اند و هر یک هواداران و مخالفان خود رادارند. طرفداران اندروید محدود بودن کارهایی که کاربر در سیستم‌عامل آی او اس می‌تواند انجام دهد را نمی‌پذیرند و کاربران اپل پایداری بیشتر این سیستم را به آزاد بودن دست کاربر ترجیح می‌دهند و سیاست‌های محدودکننده شرکت اپل را باجان و دل می‌پذیرند، اما فارغ از دعواهای هواداری هر یک از دو سیستم‌عامل دارای نقاط ضعف و قدرت منحصربه‌ فردی است. نکته‌ای که قبل از مقایسه امکانات دو سیستم‌عامل قابل‌توجه است، ریشه مشترک هر دو سیستم‌عامل است. اندروید از خانواده لینوکس است که از سیستم‌عامل Unix مشتق شده و آی او اس نیز نسخه سبک شده سیستم‌عامل داروین است که یک سیستم‌عامل شبیه Unix است.

تفاوت‌های اندروید و آی او اس

اولین تفاوت بنیادین بین دو سیستم‌عامل در نحوه اجرای برنامه‌های کاربردی است. در آی او اس برنامه‌ها به‌صورت Native به اجرا درمی‌آیند؛ درحالی‌که اندروید برنامه‌ها را در بستر نرم‌افزاری (Framework) اجرا می‌کند. اجرای برنامه در بستر نرم‌افزاری به استفاده از منابع سیستمی بیشتری نیاز دارد. به همین علت سیستم‌عامل قادر است با سخت‌افزارهای ضعیف‌تر بهره‌ وری بالاتری از خود نشان دهد، منابع کمتری را درگیر کرده و انرژی کمتری مصرف کند. در بحث طراحی رابط کاربری هرچند در نگاه اول کار با آی او اس آسان‌تر و لذت‌بخش‌تر به نظر می‌رسد، ولی اندروید رابط کاربری بهتری برای کار با صفحه‌ نمایش‌های بزرگ و تبلت ها ارائه کرده و هر یک از دو سیستم‌عامل دارای نقاط قوت و ضعف خود هستند. 

نسخه های شخصی سازی شده در اندروید و آی او اس

این نکته که بسیاری از شرکت‌هایی که گوشی تلفن هوشمند مبتنی بر اندروید ساخته‌اند، رابط گرافیکی این سیستم‌عامل را شخصی‌سازی کرده‌اند، به‌صورت هم‌ زمان نقطه قوت و ضعف این سیستم‌عامل به‌حساب می‌آید. از طرفی بسیاری از این نسخه‌های شخصی‌سازی‌شده به زیبایی‌ آی اواس نیستند و از سوی دیگر دست کاربر در انتخاب نوع رابط کاربری بسته به شرکت سازنده سخت‌افزار، بازتر است.

برنامه‌های کاربری

هر یک از این دو پلتفرم دارای پک مخصوص به ارائه برنامه‌های مختلف هستند. در آی او اس تنها راه،استفاده از AppStore شرکت اپل (به‌جز برخی روش‌های غیررسمی که برای کاربر عادی، سخت و پرمخاطره‌ است) می باشد، ولی در اندروید تنوع بالایی از انواع مارکت برای نصب برنامه کاربردی وجود دارد. تا چند سال پیش تعداد و تنوع برنامه‌های ارائه‌ شده بر بستر آی او اس بالاتر بود، ولی امروزه اکثر برنامه‌های محبوب و پرکاربرد بر بستر هر دو سیستم‌عامل ارائه می‌شوند، ولی App Store در مقایسه با پرکاربردترین بازار برنامه اندروید با نام Google Play Store از نظم و یکپارچگی بالاتری برخوردار است.

به‌روزرسانی

در زمینه به‌روزرسانی نرم‌افزاری، سیستم‌عامل آی اواس به علت اینکه تنها روی سخت‌افزار ساخته‌شده توسط شرکت اپل اجرا می‌شود، در وضعیت بهتری به سر می‌برد و بسیاری از گوشی‌های اندرویدی با عمر بالای یکی، دو سال از نسخه‌های قدیمی‌تری استفاده می‌کنند. هم‌چنین با توجه به نیاز به شخصی‌سازی رابط کاربری توسط شرکت سازنده سخت‌افزار به‌روزرسانی‌های اندروید با فاصله زمانی بالا و برای مدت محدود عرضه می‌شوند.

مدیریت حافظه در اندروید

اینکه گوشی‌های پرچم‌ دار اندرویدی در مقایسه با رقبای اپلی خود با حافظه ی بیشتری به بازار وارد می‌شوند نیز به باور اینکه سیستم‌عامل آی او اس حافظه ی کمتری نسبت به اندروید نیاز دارد کمک زیادی کرده است، ولی در واقعیت روش مدیریت حافظه هر دو سیستم، باوجود شباهت بسیار، تفاوت‌هایی جزئی دارند. تفاوت این دو سیستم‌عامل در برخورد با برنامه‌های در حال اجرا در پس‌زمینه دستگاه است. در اندروید در صورت نیاز به حافظه سعی می‌شود که با از دسترس خارج کردن یکی از برنامه‌های در حال اجرا، فضای موردنیاز برای برنامه جدید باز شود. البته پیش از بستن این برنامه، نیاز است داده‌های آن از رم به حافظه دائمی منتقل شوند. درحالیکه در آی او اس سیستم‌عامل سعی می‌کند جایی را برای برنامه‌ای که قرار است اجرا شود، باز کند که این روش تحمل دریافت دیتاهای جدید در آی او اس راکمی بالاتر می‌برد. 

آیا آی او اس نسبت به اندروید به حافظه‌ی کمتری احتیاج دارد؟

در باور عموم، سیستم‌عامل آی او اس حافظه ی کمتری نسبت به اندروید نیاز دارد حتی برخی نیاز به حافظه در اندروید را به ماشین مجازی جاوا ربط می‌دهند، لذا با توجه به موارد گفته‌ شده، آی او اس در مقایسه با اندروید نیاز به حافظه کمتری ندارد و تنها به علت مدیریت بهتر با گنجایش کمتر بهتر کار می‌کند؛ اما همه این‌ها درنهایت شرح یک دوقطبی در بازار سیستم‌عامل گوشی‌های هوشمند است؛ دو غول بزرگ که بقیه رقبا را یکی‌یکی شکست داده و لشکری از شکست‌خوردگان در پشت سر بر جای گذاشتند؛ اما همان‌طور که گفته شد، موفقیت آن‌ها مخصوصاً اندروید صرفاً ریشه در دلایل فنی ندارد. بخشی از آن‌هم به نقاط ضعف فنی رقبا و اشتباهات آن‌ها بازمی‌گردد، اما هرچه هست، اندروید امروز نامی است که در هر گوشه‌کناری شنیده می‌شود و این یعنی داستان یک موفقیت.

رابطه اندروید با جاوا

نرم‌افزارهای جانبی اندرویدی با استفاده از زبان جاوا نوشته می‌شوند و برای ارتباط با لایه‌های زیرین سیستم عامل می‌توانند از کتابخانه‌های جاوایی اندروید استفاده کنند. بخش رابط کاربری سیستم عامل اندروید با زبان جاوا نوشته شده‌است و بسیاری از برنامه‌های اندروید هم با جاوا نوشته شده‌اند. اما این سیستم عامل، Java Virtual Machine ندارد. برای اجرای برنامه‌های جاوایی روی این سیستم عامل، کدهای جاوا به کدهای Dalvik تبدیل می‌شوند و سپس روی Dalvik vitrual machine اجرا می‌شوند. دالویک یک ماشین مجازی جاوایی است که برای سیستم عامل اندروید بهینه شده‌است تا هم RAM و هم CPU و هم باتری کمتری مصرف کند). برنامه‌های جاوایی معمولی هم که روی گوشی‌های دیگر اجرا می‌شوند با استفاده از نرم‌افزار شبیه‌ساز جاوا مانند J2ME LOADER روی این سیستم عامل قابل اجرا هستند.

ویکی‌پدیا دانشنامه آزاد

برای اطلاعات بیشتر در مورد اندروید می‌توانید به ویکی‌پدیا مراجعه نمایید. شما همچنین می توانید برای دیدن و حتی سفارش انواع گوشی های با سیستم عامل اندروید و آی او اس به وبسایت واسط کالا یا اپلیکیشن واسط کالا مراجعه کنید.