سگ قفقازی که در بازار خریدوفروش سگ‌های گله و نگهبان طالب و مشتریان خاص خود را دارد. این یک سگ گله آسیایی است که زادگاه آن گرجستان است. این سگ عمدتا در ایران به‌عنوان سگ گله‌ی عشایر و در مواردی نیز به‌عنوان سگ نگهبان استفاده می‌شود.
از خصوصیات این نژاد نگهبان غول‌پیکر می‌توان به جثه‌ی بسیار بزرگ آن که حتی در دوران تولگی که تقریباً مانند یک بچه خرس می‌ماند اشاره کرد که آن‌ها را از دیگر سگ‌های نگهبان متمایز می‌سازد. سگ قفقازی، سگی نترس، بسیار قوی و با اعتماد به نفسی بسیار بالا است. اما اگر درست تربیت نشود می‌تواند خودمختار و آسیب‌رسان شود بخصوص برای افراد غریبه و دیگر سگ‌ها. این نژاد یک سگ تهاجمی است، به‌طوری‌که همیشه آماده درگیری با افراد متجاوز است.
به دلیل جثه‌ی بسیار بزرگ و خلق‌وخوی تهاجمی می‌تواند آسیب‌های بسیار جدی و حتی غیرقابل جبرانی را وارد کند.سگ قفقازی نیاز به صاحبی دارد تا به او ثابت کند که رهبر کیست. کسی که می‌خواهد او را برای نگهبانی انتخاب کند، باید حوصله و وقت کافی را برای آموزش آن داشته باشد. وقتی حیوان به بلوغ کامل می‌رسید، با یک سگ غیرقابل‌کنترل آن‌هم با جثه‌ی بسیار بزرگ و حالت‌های تهاجمی مواجه نشود.
آنچعه در ادامه می‌خوانید
تاریخچه
به دلیل پراکندگی که در این نژاد وجود دارد و در مناطق مختلف شرایط زیستی مختلفی حاکم است. این نژاد خود را با شرایط مختلف وفق داده و بنابراین دارای انواع گوناگون است. به‌طوری‌که گونه‌های مختلفی از سگ‌های نژاد قفقازی به وجود آمده و تکامل‌یافته‌اند و هرکدام با نام‌های خاص خود خوانده می‌شوند.
سگ چوپان قفقازی درگذشته برای محافظت از گله‌ها و خانه‌ها از تهدیدات و شکارچیان استفاده می‌شده است. اغلب برای محافظت از گرگ‌ها، خرس‌ها و سایر حیوانات درنده مورد استفاده قرار می‌گرفت. تصور بر این است که تاریخچه این سگ به دوران باستان برمی‌گردد؛ اما این نژاد در سراسر اروپا در سال 1920 موردتوجه بوده است. سگ قفقازی توسط اتحاد جماهیر شوروی سابق برای محافظت از کارخانه‌ها و امکانات دولتی استفاده می‌شده است.
روشن نیست که این سگ چه زمانی برای اولین بار وارد آمریکا شده است؛ اما انجمن سگ‌های ایالات‌متحده نام آن‌ها را به‌عنوان یک نژاد در سال 1995 به ثبت رسانده است. نام‌هایی که در کشور خودمان روی این نژاد گذاشته‌شده است عبارت‌اند از: سگ شاهسون، سگ قفقازی شاهسون، سگ سنگسری و… .
باید دقت داشت که سگ سرابی موبلند را به‌اشتباه جزء این نژاد تقسیم‌بندی نکنیم. سگ سرابی موبلند جز نژاد سرابی است که درنتیجه آمیزش (سگ شاهسون) با نژاد (سگ سرابی) به وجود آمده است. متأسفانه پیشینه این نژاد در سازمان‌های جهانی به‌اشتباه به نام کشور روسیه ثبت‌شده است.
خصوصیات ظاهری
اندازه و وزن در نرها: ۶۸ تا ۷۵ سانتیمتر قد و حدود ۵۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم وزن
وزن و اندازه در ماده‌ها: از ۶۴ تا ۷۰ سانتیمتر قد و وزن حدود ۴۵ کیلوگرم تا ۱۴۰ کیلوگرم
این نژاد دارای جثه بزرگ و عضلانی با جمجمه‌ای بزرگ و پهن است. پوزه‌کوتاه و جمجمه مخروطی این نژاد باعث می‌شود که به خرس‌ها شبیه باشند. چشم‌های این سگ تیره و کوچک و تخم‌مرغی شکل است. در برخی از گونه‌های قفقازی چشم قرمز هم دیده‌شده است. دم این نژاد بلند و پرپشت است که با موهای زیادی پوشیده شده است. گوش‌های این نژاد نیز بلند است.
این نژاد از تنوع رنگی زیادی برخوردار است. این سگ‌ها در رنگ سفید، خاکستری، قهوه‌ای مایل به قرمز، خال‌خالی یا راه‌راه دیده می‌شوند. پوشش بدن این نژاد پر از موهای بلند و ضخیم است . این موها به سگ کمک می‌کند که بتواند دماهای خیلی پایین را تحمل کند حتی ۳۷ تا ۴۵ درجه. به‌طور متوسط طول عمر آن‌ها بین ۱۰-۱۲ سال است.
نظافت سگ قفقازی
سگ چوپان انواع مختلفی از پوشش مو را دارد. از پوشش بسیار بلند گرفته تا پوشش کوتاه، که باید به‌طور مرتب و روزانه شانه شوند. رعایت نظافت برای حفظ سلامت او می‌تواند فوق‌العاده کمک‌کننده باشد. گوش‌های او را باید به‌طور منظم برای جلوگیری از تجمع موم و عفونت چک و تمیز کنید.
مسواک زدن برای دندان‌های او نیز بسیار مفید است تا سلامت دندان‌های او حفظ شود. برس زدن موهای او نیز علاوه بر اینکه پوشش موی او را حفظ خواهد کرد و او را تمیز نگه خواهد داشت. ماساژی که به‌وسیله برس در پوست او انجام می‌شود، باعث تحریک گردش خون و حذف تکه‌های شوره از سرش می‌شود.
ناخن‌ها باید کوتاه نگه‌داشته شوند تا سالم باقی بمانند. ناخن‌های بلند با راه رفتن سگ ممکن است آسیب ببیند و برای او ایجاد درد کنند. ناخن‌های سگ می‌توانند به‌راحتی بشکنند. این شکستگی معمولاً در پایه ناخن که در آن عروق خونی و اعصاب قرار دارد اتفاق می‌افتد. هم‌چنین وقتی ناخن‌ها بلند هستند میکروب بیشتری در زیر آن جمع می‌شود و مستعد عفونت می‌شود.
پاک کردن ترشحات چشم نیز با یک پارچه مرطوب یا توپ پنبه‌ای باید انجام شود.
خصوصیات اخلاقی سگ قفقازی
این نژاد سگی جسور، قدرتمند، فعال، قابل‌اعتماد، مناسب برای نگهبانی، شجاع، نترس، سرسخت، باوفا، مهربان با صاحب خود و مهاجم و هشیار نسبت به غریبه‌ها است. بنابراین مانند اکثر نژادهای دیگر این سگ نیز باید از سنین پایین تحت آموزش قرار بگیرد. این سگ در برخورد با غریبه‌ها حساس است. اعتماد به نفس خوبی دارد و بی‌باک و شجاع و محافظ خوبی برای شما است. شخصیت او آرام است و خودش را در قلب شما جا می‌کند.
این نژاد به خانه‌های روستایی با حیاط مناسب برای بازی در آن، نیاز دارد. این سگ در طول تاریخ در سرزمین‌هایی بوده است که فضای زیادی برای قدم زدن داشتند. شما باید بسیار مراقب کودکان خود در ارتباط با این سگ باشید و آن‌ها را کنار هم تنها نگذارید.
این نژاد نسبت به سگ‌های دیگر هم روحیه تهاجمی وبرتری طلبی دارد که شما باید با اجتماعی کردن او از سنین پایین این مشکل را حل کنید. هنگامی‌که آن‌ها پیاده‌روی روزانه‌شان را انجام می‌دهند، انرژی‌شان تخلیه‌شده و روحیه بهتری پیدا می‌کنند.
این نژاد بیش‌ازحد پارس نمی‌کند و بنابراین پارس بیش‌ازحد این سگ به صاحبان خود این هشدار را می‌دهد که یک تهدید بالقوه وجود دارد. آن‌ها با مهربانی با غریبه در خانه برخورد می‌کنند ولی شما باید پس از معرفی افراد جدید کمی صبر کنید و به آن‌ها زمان دهید.
نژادی باهوش
سگ قفقازی سگی باهوش است. این نژاد برای کسانی که برای اولین بار صاحب سگ می‌شوند مناسب نیست و یا کسانی که تجربه کمی از رفتار و برخورد با سگ‌ها دارند. آموزش به این نژاد می‌تواند برای شما چالش‌برانگیز باشد اما غیرممکن نیست. اجتماعی کردن این سگ از سن جوانی ضروری است.
نحوه‌ی مراقبت از سگ قفقازی
مکان‌های مناسب برای نگه‌داری از این نژاد نقاط روستایی با یک‌خانه بزرگ و حیاط مناسب جهت پرسه زدن و فعالیت در اطراف آن است. ازنظر مواد غذایی و نیازهای غذایی سگ قفقازی هم مانند بزرگ‌ترین نژادهای سگ است، هم‌چنین این نژاد نیز در معرض خطر ابتلا به نفخ است. به همین دلیل شما باید وعده‌های غذایی او را تقسیم کنید و آن را به 2 وعده در روز کاهش دهید.
کیفیت خوب مواد غذایی برای نژادهای بزرگ خیلی مهم است و اینکه مواد غذایی خشک یا مرطوب یا خام انتخاب کنید بستگی به سگ شما دارد و باید با یک دامپزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
می‌دانید که ورزش بیش‌ازحد می‌تواند برای سگ شما مضر باشد و سلامت او را تحت تأثیر قرار دهد. دقت کنید فشار غیرضروری به مفاصل و استخوان‌های سگ وارد نشود. شما نباید به سگ خود اجازه دهید که زیاد از پله‌ها بالا و پایین برود تا زمانی که آن‌ها به‌طور کامل بالغ شوند (به‌طورمعمول دوسالگی به بلوغ می‌رسند). همه این خطرات می‌تواند منجر به اختلالاتی هم چون دیسپلازی مفصل ران و آرنج شود که معمولاً در نژادهای بزرگ خیلی شایع است.
ایجاد فضای باز برای این نژاد
در یک مطالعه موردبررسی بین 446 سگ قفقازی نشان داده شد که 23 درصد از این سگ‌ها نشانه‌های بالینی دیسپلازی هیپ را دارند. این مسئله قابل‌توجه صاحبان سگ است تا بهترین راه‌حل مناسب را برای جلوگیری از آن پیدا کنند که پیشنهاد ما زندگی در یک مکان روستایی با مقدار زیادی فضا و یک حیاط محصور است تا سگ شما بتواند به‌راحتی در آن محوطه پرسه بزند.
هنگامی‌که شما برای پیاده‌روی به بیرون می‌روید بهتر است آن را با قلاده کنترل کنید زیرا آن‌ها می‌توانند برای دیگران تهدیدآمیز باشند.
آموزش به سگ قفقازی
برای کسانی که برای اولین بار صاحب سگ می‌شوند لازم به ذکر است که برخی چیزها را بدانند. مانند تمام سگ‌های دیگر، این سگ نیز بهترین پاسخ را به پاداش مبتنی بر آموزش می‌دهد. شروع جلسات آموزشی باید کوتاه و مفید باشند. یادگیری از طریق نوازش و پاداش، باعث می‌شود که آن‌ها به‌احتمال‌زیاد آن رفتار را تکرار کنند.
با توجه به ماهیت مستقل سگ خود شما نیاز به استفاده از روش پاداش دادن برای یادگیری او دارید. شما می‌توانید از اسباب‌بازی‌ها نیز برای تشویق او استفاده کنید. همان‌طور که تمام سگ‌ها پاسخ منفی به مجازات نشان می‌دهند و درواقع این کار باعث ایجاد و تشدید رفتارهای مشکل‌ساز و مخرب در آن‌ها می‌شود سگ شما نیز از این قاعده مستثنی نیست.
برای شروع اجتماعی شدن او باید در سنین جوانی آموزش را آغاز کنید. معرفی چیزهای جدید به او باید در یک محیط امن و مناسب انجام گیرد. زمانی که می‌خواهید او را با کودکان و سایر حیوانات خانگی آشنا کنید و او را عضوی از خانواده کنید باید او را در محیطی مناسب قرار دهید تا خطری هیچ‌کدام را تهدید نکند. در طول تاریخ سگ قفقازی یک نگهبان گله خوب و عالی برای صاحبان خود بوده است. او بااحتیاط با غریبه‌ها برخورد کرده و به شما در مورد آن‌ها هشدار می‌دهد.
نیاز به ورزش
سگ نژاد قفقازی نیاز به فعالیت‌های روزانه دارد. بهترین کار برای تأمین این نیاز سگ خود، فراهم کردن یک حیاط بزرگ و مناسب برای اوست که فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی روزانه خود را در آن انجام دهد.
برای تأمین ایمنی آن‌ها شما باید نکات ایمنی را نیز رعایت کنید زیرا آن‌ها نژادی باهوش و مستقل هستند و باید در یک محوطه محصور نگه‌داری شوند.
رفع مشکل چاقی و اضافه‌وزن
این مشکل در همه نژادهای بزرگ وجود دارد و مسئله مهمی است. برای جلوگیری از چاقی باید تغذیه سگ را درست انجام دهید. یک رژیم غذایی صحیح با مقدار مناسب ورزش روزانه برای جلوگیری از افزایش وزن بیش‌ازحد سگ لازم است. مصرف کالری آن‌ها باید کنترل شود و بحث در مورد همه این‌ها با دامپزشک ضروری است. چاقی می‌تواند تأثیر منفی در سلامت و تندرستی سگ شما بگذارد. این‌یک بیماری جدی است که ممکن است باعث ایجاد یا بدتر شدن مشکلات متابولیک و اختلالات گوارشی و کمردرد و بیماری‌های قلبی بشود.
اگر آن‌ها به‌درستی تغذیه نشوند دچار مشکلات زیادی می‌شوند. این سگ‌ها نیاز به رژیم غذایی باکیفیت بالا دارند. وزن اضافی می‌تواند مشکلاتی جدی برای این سگ‌ها به وجود آورد. از غذا دادن بیش‌ازحد به توله‌سگتان اجتناب کنید.
شاید مهم‌ترین عامل رشد مناسب سگ این باشد که تغذیه او آهسته و تدریجی باشد. این بدین معنی است که اگر برای نگه‌داشتن توله‌سگ خود کم‌حوصله بودید این مشکل را با دادن غذای زیاد کنترل نکنید. اجتناب از تغذیه بیش‌ازحد امری بسیار مهم است.
تغذیه سگ قفقازی
برای تغذیه او اطمینان حاصل کنید که نیازهای پروتئینی او تأمین شود. جالب است بدانید که تغذیه بیش‌ازحد با مواد پروتئينی می‌تواند منجر به مشکلات اسکلتی در سگ شود. مصرف پروتئین باید بین 9.7 گرم و 12.5 گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن او در هرروز باشد. هنگامی‌که سگ شما به‌طور کامل رشد کرد باید این مقدار کاهش یابد و به 2.62 گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در هرروز برسد.
به‌طور متوسط این غول مهربان در حدود 20 کالری به ازای هر پوند از وزن بدن خود در هرروز نیاز دارد؛ بنابراین یک سگ بالغ در حدود 2800 کالری در هرروز نیاز دارد. این مقدار بسته به سطح فعالیت او، آب‌وهوای محل زندگی و سن او بستگی دارد.
در مراقبت از سگ نژاد قفقازی تغذیه برای حفظ سلامت او بسیار مهم است. اگر شما به هر دلیلی نیاز به جایگزین کردن مواد غذایی برای سگ خود دارید، باید این کار را به‌تدریج انجام دهید و زمانی که برای اولین بار این کار را می‌کنید با مخلوط کردن بخش کوچکی از مواد غذایی جدید با غذاهای قدیمی شروع کنید به‌طوری‌که در نگاه اول هیچ اثری از مواد غذایی جدید در ظرف نباشد. انجام این عمل به حفظ این سگ از مشکلات گوارشی کمک می‌کند.
حتی اگر سگ شما آن را بپذیرد و به‌راحتی بخورد نباید شما غذای او را یک‌باره تغییر دهید زیرا می‌تواند باعث اختلال سیستم گوارشی شود و حتی برای سگ شما مسموم‌کننده باشد.
تهیه غذای خانگی با مواد موجود در فروشگاه‌های سگ
حتی اگر یک سگ بالغ شده است و در حال حاضر به نوع خاصی از غذا عادت پیداکرده است شما باید سعی کنید آن را به‌آرامی تغییر دهید مانند روشی که در بالا توضیح داده شد. اما در این روش اگر بخواهید به‌جای وعده‌های غذایی آماده موجود در بازار از غذاهای خانگی استفاده کنید کار شما کمی مشکل‌تر خواهد شد.
مسلم است که غذاهای تهیه‌شده در منزل به‌مراتب بهتر از انواع آماده آن‌ها هستند. شما بهتر است سعی کنید با مواد طبیعی در دسترس در فروشگاه‌های سگ برای او غذای خانگی تهیه کنید. اگر شما از غذاهای طبخ شده در خانه برای سگتان استفاده می‌کنید بسیار مهم است که غذا را به‌صورت گرم به حیوانات خود بدهید، آن‌ها از غذاهای گرم بهتر استقبال می‌کنند. اگر می‌خواهید از مانده مواد غذایی در یخچال استفاده کنید، بهتر است آن را چند ساعت قبل از استفاده در دمای اتاق قرار دهید.
سگ‌ها جز حیوانات همه‌چیزخوار هستند، اما باید تعادل تغذیه‌ای برای آن‌ها نیز رعایت شود.
نکته: خواص مواد مختلف متفاوت بوده و با توجه به‌اندازه سگ باید در میزان استفاده از هر یک دقت کرد.
سخن پایانی
به پایان مقاله معرفی نژاد سگ قفقازی رسیدیم، امیدواریم لذت برده باشید.
شما می‌توانید سایر مقالات در مورد انواع سگ را در وبلاگ واسط کالا مطالعه نمایید.
منابع: