اینترنت 5G در ایران

در دنیای امروز بهطور گستردهای از اینترنت استفاده میشود. لازم است که اینترنتی وجود داشته باشد که با وجود کاربران زیاد، سرعت بالایی داشته باشد. اینترنت 5G در ایران بهعنوان یکی از جدیدترین شبکههای تلفن همراه، در حال گسترش و همگانی شدن است. در ادامه خواهیم گفت که توسعه آن به چه مرحلهای رسیده است و این تکنولوژی چگونه جهان را تغییر خواهد داد؟
سال های گذشته
درگذشته، استفاده از اینترنت محدود به کامپیوترها و از طریق اتصال به خط تلفن ثابت بود. سرعت پایین اینترنت، صداهای قیژقیژ آن و مشغول شدن خط تلفن ثابت از مواردی است که در خاطر خیلی از افراد باقی مانده است. از زمانی که گوشیهای هوشمند وارد بازار شدند و مردم توانستند با استفاده از اینترنت بهراحتی با مردم در سراسر جهان ارتباط صوتی و تصویری برقرار کنند. بنابراین وجود اینترنت یکی از لازمههای زندگی شد.
اینترنت کمکم در همه ابعاد زندگی اجتماعی، اقتصادی، کاری و غیره وارد شد. همانطور که میدانیم امروزه بسیاری از مردم از طریق شبکههای اجتماعی و فضای مجازی درآمد کسب مینمایند. همچنین خیلی از افراد میتوانند محل کار خود را به خانه بیاورند و در آنجا مشغول به کار و درآمدزایی شوند.
5G و نسلهای قبلی تلفن همراه در یک نگاه
در چهل سال گذشته، تلفنهای همراه، بیش از هر فناوری دیگری زندگی ما را برای همیشه، بیسروصدا تغییر داده است. آیا به خاطر دارید که 3310 Nokia G2 خود را چقدر دوست داشتید؟
نسل اول
G1 اولین نسل شبکههای مخابراتی (1979) به ما اجازه میداد در عین حرکت با یکدیگر صحبت کنیم.
شبکههای دیجیتالی G2 در سال 1991 علاوه بر صحبت کردن، امکان پیام دادن را نیز فراهم نمود. G5.2 و 2.75G تا حدودی خدمات داده (GPRS) و (EDGE) را بهبود بخشید.
در سال 1998، G3 تجربه بهتری از اینترنت همراه را به ارمغان آورد (با موفقیت محدود). G5.3 با استفاده از سیستمعامل برنامههای تلفن همراه یک تجربه واقعی از اینترنت تلفن همراه را ارائه کرد.
شبکههای G4 در سال 2008، با ارائه خدمات صدا و داده باعث شد که یک اینترنت سریع با باند پهن را تجربه کنند. از سال 2009 اینترنت G4+، سرعت داده را دو برابر کرد.
شبکههای G5 خدمات بیسیم باند پهن را فراتر از اینترنت تلفن همراه، به بخشهای اینترنت اشیا و ارتباطات حیاتی گسترش میدهد.
اینترنت G5 چیست؟
حرف G در اینترنت G5، مخفف Generation به معنای «نسل» میباشد. بنابراین اینترنت G5 به معنای «نسل پنجم اینترنت» است. اگر بخواهیم بهدرستی از آن یاد کنیم باید بگوییم «اینترنت نسل پنجم شبکههای تلفن همراه» یا دقیقتر، نسل پنجم ارتباطات سیّار سلولی.

قابلیت ها
این نسل از اینترنت علاوه بر دارا بودن قابلیتهای نسلهای قبلی، از سه نوع پهنای باند متفاوت استفاده مینماید که هرکدام برای استفاده خاصی تنظیم شدهاند. بهعنوانمثال اگر یک کاربر به دنبال سرعت بالا از یک پهنای باند است و یا اگر به دنبال وصل نمودن چندین دستگاه به اینترنت بهطور همزمان است؛ از یک پهنای باند دیگر استفاده مینماید.
فناوری G5 پس از نسل 4G و L، بهروزترین تکنولوژی در جهان میباشد که سرعت آن از G4+ بالاتر است. فراتر از بهبود سرعت، انتظار میرود که این فناوری یک (IOT(Internet of Things عظیم (اینترنت اشیا) را که در آن شبکهها میتوانند نیازهای ارتباطی را برای میلیاردها دستگاه متصل، با مبادلات مناسب بین سرعت، تأخیر و هزینه را فراهم کنند.
پوشش منطقهای اینترنت G5
G5 از تمام نیازهای ارتباطی شبکه محلی (LAN) کمتوان پشتیبانی میکند؛ مانند شبکههای خانگی و شبکههای گسترده (WAN) به همراه تنظیمات تأخیر و سرعت مناسب.
این نیاز امروز با جمعآوری طیف گستردهای از شبکههای ارتباطی (WiFi، Z-Wave، LoRa، G3، G4 و غیره) برآورده میشود.
فرکانس اینترنت G5
طیف فرکانسی اینترنت نسل پنجم شامل پهنای باند بالا (بالای ۶ گیگاهرتز)، باند متوسط (۲ تا ۴.۵ گیگاهرتز) و باند پایین (زیر ۳ گیگاهرتز) است. پهنای باند پایین فرکانسی اینترنت نسل ۵، مشابه نسل چهارم است.
ازآنجاکه خودروهای خودران، بازیهای سنگین آنلاین، پخش آنلاین فیلمهای با کیفیت بالا و… به پهنای باند بالا و تأخیر پایینی نیاز دارد و اینترنت G5 این تکنولوژی را دارد. میتواند در مسائل مذکور پیشرفتهای چشمگیری را ایجاد نماید.
مشخصات اینترنت G5 در مقایسه با G4+
- سرعت داده تا 10 گیگابایت بر ثانیه؛ 10 تا 100 برابر بهبود سرعت در شبکههای 4G و G4+
- تأخیر 1 میلیثانیهای
- پهنای باند 1000 برابر در واحد سطح
- حداکثر 100 برابر دستگاه متصل در واحد سطح (در مقایسه با G4+)
- 99.999٪ قابلیت دسترسی
- پوشش صددرصدی
- 90٪ کاهش مصرف انرژی شبکه
- دوام باتری 10 ساله برای دستگاه کممصرف اینترنت اشیا
با توجه به تصویر منتشرشده توسط مدیرعامل ایرانسل، در دیماه 1399 از سرعت اینترنت G5 در ایران مشخص میشود که سرعت دانلود برابر با 5/2 گیگابایت میباشد. رکورد قبلی در این زمینه، ۱.۵ گیگابایت بر ثانیه بود که مردادماه ۱۳۹۹در ساختمان مرکزی ایرانسل و در حضور خبرنگاران ثبت شد. برای مقایسه، توجه داشته باشید که متوسط سرعت دانلود اینترنت G4 در ایران برابر با 22.72 مگابیت بر ثانیه است.

اینترنت 5G در ایران به چه مرحلهای رسیده است؟
ایران پنجمین کشور در منطقه است که درصدد راهاندازی پنجمین نسل اینترنت است. در مورد اینترنت G5 در ایران میتوان گفت که اپراتورهای مخابراتی ایرانسل و همراه اول فعالیتهایی در این زمینه داشتهاند که ابتدا به فعالیتهای ایرانسل و سپس همراه اول اشاره خواهیم کرد.
ایرانسل
در سال 1396 با همکاری شرکت سوئدی اریکسون، شبکه G5 را آزمایش نمود و توانست بهسرعت 24 گیگابایت بر ثانیه دست یابد. در مردادماه 1399 اولین سایت G5 ایران، در محل پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و ایرانسل افتتاح شد.
پس از آن در مهرماه 1399 دومین سایت اینترنت نسل پنجم در ساختمان مرکزی ایرانسل به بهرهبرداری رسید که سرعت اینترنت توسط 30 خبرنگار حاضر در جلسه تست شد. سومین سایت اینترنت G5 در ایران در دانشگاه تربیت مدرس، آبان ماه 1399 آغاز به کار کرد. با این کار اولین تجهیزات نسل پنجم اینترنت در فضای باز راهاندازی شد. امکان استفاده عموم مشترکان ایرانسل، به وسیله گوشیهای موجود در بازار ایران با قابلیت پشتیبانی از G5 و بهعلاوه، استفادۀ دانشجویان و پژوهشگران این دانشگاه از آخرین نسل فناوری تلفن همراه، در آزمایشگاه G5 این دانشگاه را فراهم کرده است.
همراه اول
حدود اوایل سال 98 تستی در شبکه همراه اول برای سرعت بالای یک گیگابایت بر ثانیه، انجام شد. در مهرماه 1399 بود که همراه اول از کاربستهای اینترنت G5 در ایران، در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات رونمایی کرد.
این اپراتور برای تولید تجهیزات نسل پنجم اینترنت و اقتصاد سختافزاری آن برنامهریزی کرده است. آنها تفاهمنامههایی برای دستیابی به اهداف خود امضا نموده است.
چه زمانی اینترنت 5G در ایران همگانی میشود؟
به گفته معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات؛ اینترنت G5 در ایران تا چند سال آینده فراگیر نمیشود. فعلاً فقط در اختیار متخصصان حوزه فناوری اطلاعات (IT) قرار دارد. برای استفاده عموم مردم از این تکنولوژی ابتدا باید زیرساختهای لازم آن فراهم گردد. سپس این فناوری و قطعات لازم برای استفاده از آن بومیسازی شوند.
در حال حاضر در ایران امکانات و قطعاتی مانند مودمها و گوشیهای موبایلی که بتوانند این فناوری را حمایت کنند کم است. چند سالی زمان لازم است تا در این زمینه به خودکفایی برسیم. دانستن اینکه جوانان ایرانی توانستهاند مودم G5 را طراحی و تولید نمایند، بسیار امیدبخش است. تلاش میشود که همپای توسعه اینترنت G5 در ایران تجهیزات آن نیز آماده شود.
در ایران فعلاً خبری از تولید گوشیهای هوشمند G5 نیست و فقط با چند تولیدکننده گوشی توافق شده است که در سالهای آینده گوشیهای G5 نیز تولید نمایند.
بهطورکلی باید گفت که امکان ارائه اینترنت G5 در ایران برای استفاده عموم مردم، در حال حاضر وجود ندارد. از دلایل آن گرفتن مصوبات بالادستی، هزینههای بالا، تحریم، نیاز به همکاریهای بینالمللی و… میباشد. اما بااینحال به گسترش فناوری G5 در ایران، بهعنوان فرصتی برای بهرهگیری از توان تولیدات داخلی میتوان نگاه کرد.

اگر قصد خرید مودم را دارید به شما پیشنهاد میشود مقاله «راهنمای خرید مودم» را مطالعه نمایید.
جزیره کیش
اینترنت G5 در ایران از کیش آغاز میشود. با توجه به زیرساختهای ارتباطی ایجادشده در جزیره کیش و آمادگی این جزیره برای پیشگامی در پیادهسازی شبکه تلفن همراه G5 بنا بر تفاهمنامهای که در مهرماه 1399 بین مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش و مدیرعامل شرکت خدمات ارتباطی ایرانسل بسته شده است؛ طراحی و ایجاد حملونقل هوشمند شهری بهطور آزمایشی از جزیره کیش آغاز خواهد شد.
هدف از این تفاهمنامه، ایجاد حملونقل هوشمند شهری مبتنی بر اینترنت G5 در ایران ، بهطور آزمایشی و بسط تجربیات این کار به سایر شهرهای کشور میباشد.
یک سؤال خوب! چه چیزی G5 را سریعتر میکند؟
قبل از توضیح این بخش بهتر است که با دو اصطلاح فرکانس و پهنای باند آشنا شویم.
منظور از فرکانس و پهنای باند چیست؟
فرکانس و پهنای باند، دو اصطلاح اصلی مربوط به انتقال دادهها هستند. با این تفاوت که فرکانس تعداد سیکل (تناوب یا دوره) کامل را در واحد زمان نشان میدهد. درصورتیکه منظور از پهنای باند، مقدار کلی داده منتقلشده در واحد زمان است.
پهناي باند به حداکثر ميزان دادهاي اشاره دارد که يک وسيله ميتواند در يک واحد زماني منتقل کند. هر چه پهناي باند بيشتر باشد دادههاي بيشتري را ميتوان ارسال کرد. طبق اصول ارتباطی، هرچه فرکانس کوتاهتر باشد؛ پهنای باند بیشتر میشود و درنتیجه سرعت افزایش مییابد.
استفاده از فرکانسهای کوتاهتر در شبکههای G5، باعث میشود که سرعت آن بیشتر باشد. این طیف از پهنای بزرگ G5، نهتنها باعث افزایش سرعت میشود بلکه باعث افزایش ظرفیت و کیفیت و نیز کاهش تأخیر میشود.
نکته
نکته قابلذکر این است که سرعت بارگیری در G5 ممکن است به لحاظ منطقه متفاوت باشد. درستی این مسئله را میتوان از مطلب منتشرشده در مجله Fortune در سال 2020 فهمید. این مجله سرعتهای بارگیری چند منطقه را بررسی نموده است و بهصورت زیر ارائه داده است.
- 220 مگابایت در ثانیه در لاسوگاس
- 350 مگابایت در نیویورک
- 380 مگابایت در لسآنجلس
- 450 مگابایت در دالاس
- 550 مگابایت شیکاگو
- بیش از مگابایت 950 در مینیاپولیس و پراویدنس که بااینحال این مقادیر 10 تا 50 برابر بیشتر از G4+ است.
فناوری G5 تأخیر بسیار اندکی بین ارسال و دریافت اطلاعات دارد که این تأخیر در مقایسه با G4+ از 200 میلیثانیه به 1 میلیثانیه کاهش یافته است. (میلیثانیه معادل یکهزارم ثانیه است).
کاربرد اینترنت G5 برای مصرفکنندگان چیست؟
اینترنت 5G در ایران برای مصرفکنندگان فقط به معنای اینترنت سریعتر تلفن همراه نیست. بلکه بهطور عمده اتصال به اینترنت در بسیاری از اشیاء، خیلی بیشتر از آنچه که امروزه وجود دارد؛ رخ خواهد داد. ماشین و خانه دو نمونه از انقلاب بزرگ اینترنت اشیا هستند که توسط شبکههای G5 پشتیبانی میشوند. در بخشهای بعدی در مورد این تحولات بیشتر توضیح خواهیم داد.

کاربردها
از دیگر کاربردهای اینترنت 5G در ایران ، بالا رفتن سرعت اینترنت تلفنهای همراه میباشد. سامسونگ و سایر سازندگان قطعات اصلی اندرویدی، اولین گوشیهای هوشمند G5 را در سال 2019 معرفی کردهاند. بر اساس گزارش شرکت سیب طلایی هوشمند (GSA) در اکتبر 2020، 148 گوشی G5 در دسترس هستند.
- نکتهای در اینجا باید به آن اشاره شود این است که با توجه به همگانی نبودن استفاده از این فناوری در ایران؛ فعلاً سیمکارتی که اینترنت G5 در ایران را پوشش دهد وجود ندارد. اپراتورهای مخابراتی در کشور، با شرکتهای دانشبنیان قراردادهایی بستهاند تا در آیندهای نزدیک، این نوع سیمکارتها را طراحی و تولید نمایند. اما گوشیهایی به بازار ایران واردشدهاند که قابلیت استفاده از این فناوری را نیز دارند و برای آینده مناسب خواهند بود.
با مطالعه «چگونه یک گوشی خوب بخریم» بهترین تصمیم را درمورد خرید گوشی بگیرید.
تأثیر اینترنت 5G در زندگی روزمره
با توجه به اینکه اینترنت 5G در ایران نیز از مزایایی مانند سرعت بیشتر، تأخیر کمتر، تعداد کاربر بالاتر و … برخوردار است. این فناوری میتواند زیرساختهایی را فراهم نماید که موارد زیر و بسیاری از برنامههای دیگر که به زمان پاسخ فوری وابسته هستند؛ تحقق یابند.
- توسعه در حوزه بهداشت و درمان مانند ارائه خدمات جراحی از راه دور
- توسعۀ خدمات شهری هوشمند و خدمات مبتنی بر فناوری اینترنت اشیا
- استفاده از هوش مصنوعی برای کمک به بهرهوری تولید
- مدیریت مصرف انرژی در کشاورزی
- افزایش سرعت امور اداری در بستر دولت الکترونیک و خدمات
- کنترل بهتر ترافیک
- دسترسی به محتوای با کیفیت K4
- کاهش شکاف دیجیتالی بین شهرها و مناطق کم برخوردار و محروم
دستاوردهای اینترنت
در زیر به توضیح برخی از دستاوردهای اینترنت خواهیم پرداخت.
کاربرد در خدمات بهداشت و درمان
محققان میگویند اینترنت 5G در ایران و سایر کشورها میتواند یک انقلاب عظیم در بهداشت و درمان ایجاد نماید. یکی از کاربردهای این فناوری در این حوزه، بهبود دستگاههای پزشکی همراه میباشد. بهعنوانمثال اینترنت نسل پنجم به دستگاههای قابلحمل این قابلیت را میدهد که وضعیت جسمانی بیمار را سریعاً به پزشک معالج منتقل نماید و بدون انجام معاینه حضوری توسط پزشک درمان را شروع کرد.
آموزش پزشکی
یکی دیگر از قابلیتهای اینترنت G5 ارتقای «آموزش پزشکی» میباشد. بدینصورت که میتوان با استفاده از این تکنولوژی، تصاویر و فیلمهایی با کیفیت و سرعت بالا را بهطور زنده از اتاق عمل، برای آموزش پزشکان در دانشگاهها و سمینارها ارسال نمود.
بیمارستان مجازی
امروزه شرکتهای فناوری محور بر روی راهاندازی بیمارستانهای مجازی متمرکزشدهاند. مرکز پزشکی سامسونگ یکی پیشگامان در این حوزه است. آنها به دنبال توسعه بیمارستانهای مجازی هوشمند میباشند. تا با استفاده از اینترنت 5G ، اطلاعات بیماران را جمعآوری نماید و با انتقال داده به تجزیهوتحلیل آنها بپردازد.
وسایل نقلیه خودران
خودروهای خودران، وسایل نقلیه بدون راننده میباشند. قادر هستند محیط اطراف خود را بشناسند و بدون دخالت انسان حرکت کنند. این خودروها به شبکههایی با کمترین تأخیر نیاز دارند تا بتوانند فضا را خیلی سریع تحلیل نمایند و واکنش نشان دهند. وسایل نقلیه خودران یکی از برنامههای مورد انتظار در اینترنت 5G در ایران است. تکنولوژی خودرو برای پشتیبانی از آینده خودروی خودران بهسرعت در حال پیشرفت است.

پردازش سریع اطلاعات
از کاربردهای اینترنت 5G در تکنولوژی خودروهای خودران، پردازش سریعتر اطلاعات هوش مصنوعی در خودروها و سیستمهای خودران خواهد بود. تا شاهد حضور هرچه بیشتر آنها در خیابانها، بهجای خودروها و تاکسیهای معمولی باشیم. این موضوع میتواند هم به کاهش مصرف سوخت و محیطزیست کمک کند و هم اینکه ترافیکهای شهری را کاهش دهد.
لازم به ذکر است که برای رانندگی هوشمند باید جادههای هوشمند و شهر هوشمند نیز داشته باشیم. برای شهر هوشمند باید اینترنت اشیای درستی داشته باشیم و مکانیسمهای خانه هوشمند را در آن پیادهسازی کنیم. برای رسیدن به این موارد، مطالعات لازم است که این مطالعات در حال انجام است.
اینترنت اشیاء
اینترنت اشیا (IOT (Internet of Things به میلیاردها دستگاه فیزیکی در سراسر جهان گفته میشود که همزمان به اینترنت متصل شوند و همه آنها اطلاعات را جمعآوری و به اشتراک بگذارند. با ورود تراشههای رایانهای بسیار ارزان و همهگیر بودن شبکههای بیسیم، میتوان هر چیز کوچکی بهاندازه یک دکمه و یا به بزرگی یک هواپیما را به بخشی از اینترنت اشیا تبدیل کرد.
اتصال اینهمه اشیای مختلف و افزودن حسگرها به آنها سطحی از هوش دیجیتالی را به دستگاهها اضافه میکند و آنها را قادر میسازد بدون درگیر کردن یک انسان، دادهها ردوبدل نمایند. اینترنت اشیا باعث میشود که دنیای پیرامون ما هوشمندانهتر و پاسخگوتر باشد و جهان دیجیتال و فیزیکی را باهم ادغام کند.
ارتباط ماشینآلات
شرکت اریکسون سوئد پس از همکاری موفقیتآمیز با ایرانسل در زمینه ایجاد اینترنت 5G در ایران گفت “اینترنت نسل اول توانست میان مردم ارتباط برقرار کند و نسل پنجم خواهد توانست ماشینآلات را به هم متصل کند”.
کَدی، مدیرکل استانداردهای پیشرفته موبایل در اینتل، آیندهای را تصور میکند که موبایلهای هوشمند و تبلتها با استفاده از حسگرهای حساس به مکان و محتوا، میتوانند اطلاعات را با افرادی که میخواهید به اشتراک بگذارند. در مصرف انرژی صرفهجویی کنند. بنابراین هر چیزی مانند ماشین لباسشویی، دوربینهای ترافیک و حتی درختهایی که حسگر دارند باهم مرتبط خواهند شد.
واقعیت مجازی
اینترنت 5G توانسته است به پیشرفتهایی در حوزه واقعیت مجازی و پخش آنلاین ویدئو دست یابد. چندی پیش شرکت هوآوی با استفاده از فناوری 5G، یک ویدئوی 360 درجه را بهصورت زنده به نمایش گذاشته است.
مضرات توسعه اینترنت 5G
ازآنجاکه فرکانس ایجادشده در اینترنت 5G، 30 تا 300 گیگاهرتز میباشد درصورتیکه این فرکانس در 4G، حدود 6 گیگاهرتز بوده است؛ همین مسئله نگرانیهایی را ایجاد کرده که باعث شده است 230 دانشمند از 40 کشور بیانیهای در مورد اینترنت نسل پنجم صادر نمایند.
در این بیانیه آمده است که این امواج، خطر ابتلا به سرطان، اختلالات عصبی، آسیبهای ژنتیکی و ناباروری را افزایش و با کاهش قدرت حافظه، سطح یادگیری انسان را کاهش میدهد. همچنین شواهد در حال افزایش نیز در مورد تبعات امواج الکترومغناطیسی بر زیست طبیعی گیاهان و حیوانات وجود دارد.

اثبات این ادعاها کار دشواری است و به بررسی و آزمایشهای فراوانی نیاز دارد و هنوز در این مورد به نتیجه قطعی نرسیدهاند.
ارتباط اینترنت G5 در ایران و کرونا
برخی دیگر در مورد ارتباط شیوع ویروس کرونا و اینترنت 5G صحبت مینمایند و دلیل آن را نیز نصب و راهاندازی اینترنت 5G در ووهان سه ماه قبل از شیوع ویروس کرونا میدانند. این امر موجب شد که مردم کشورهایی مانند انگلیس، هلند و… به اعتراض برخیزند و دکلهای مربوط به این فناوری را به آتش بکشند.
پایگاه اطلاعاتی ” Full Fact” دراینباره مینویسد، این نظریات توسط کارشناسان سازمان بهداشت جهانی رد شده و طبق گفته آنان هیچگونه ارتباطی بین صنعت G5 و ویروس کرونا وجود ندارد.
یکی از کارشناسان در سخنان خود اظهار دارد که بهطورکلی ویروسها نمیتوانند بر روی امواج رادیویی یا شبکههای تلفن همراه حرکت کنند و منتقل شوند و هیچ مدرک علمی در این زمینه وجود ندارد.
برخی دیگر از کارشناسان بیان میکنند که ویروس کرونا در بسیاری از کشورهایی که این تکنولوژی و فنآوری را در اختیار ندارند فراگیری بیشتری داشته و به همین خاطر نمیتواند ارتباطی بین تکنولوژی نسل پنجم و ویروس کرونا وجود داشته باشد.
کلام پایانی
به پايان مقاله اینترنت 5G در ایران رسيديم، اميدوارم از خواندن این مطلب لذت برده باشید. اگر به این موضوعات علاقه دارید پیشنهاد میکنم مطالعه مقالات مرتبط در وبلاگ واسط کالا را از دست ندهید. همچنین فراموش نکنید که با دانلود اپلیکیشن واسط کالا میتوانید اجناس دستدوم و یا حیوانات خانگی خود را با قیمت مناسب خریدوفروش کنید. از اینکه با واسط کالا همراه بودید سپاسگزاریم!
مقالات مرتبط:
منابع:
نظرات
ثبت نظر