در ميان خانواده کبوتران، دو نوع نژاد، سرهايی آبی دارند و به کبوتر کله آبی معروف هستند. گونه اول کبوتر بلدرچينی کله آبی (Blue-headed quail-dove) و گونه دوم کبوتر چوبی کله آبی (Blue-headed Wood-dove) است. در اين مقاله به معرفی خصوصيات و ویژگیهای هر دو گونه کبوتر میپردازیم.
آنچه در ادامه میخوانید
- کبوتر بلدرچينی کله آبی
- طبقهبندی گونه کبوتر کله آبی بلدرچينی
- بررسی دقیقتر در این طبقهبندی
- خصوصيات ظاهری کبوتر کله آبی بلدرچينی
- خصوصيات رفتاری
- زیستگاه
- جمعیت
- حفاظت از کبوتر کله آبی بلدرچينی
- گونه درخطر انقراض
- تهدیدهای این گونه کبوتر
- اقدامات حفاظتی پیشنهادشده
- کبوتر کله آبی چوبی
- محل زندگی و تغذيه
- تهدیدهای این گونه کبوتر
- کلام آخر
کبوتر بلدرچينی کله آبی
کبوتر بلدرچینی سر آبی (Starnoenas cyanocephala) یا کبوتر کبکی سر آبی، گونهای از پرندگان در خانواده کبوتر و کبوتر Columbidae است. اين گونه از کبوتر به دليل شباهت بسيار زياد به بلدرچين و يا کبک به اين نامها، ناميده میشود.
طبقهبندی گونه کبوتر کله آبی بلدرچينی
در سال 1734، الازار آلبین، طبیعت شناس انگلیسی، یک تصویر و شرح از کبوتر بلدرچینی کله آبی را در کتاب تاریخ طبیعی پرندگان قرار داد. نقاشی او در کتاب از یک پرنده زنده کشيده شده بود که از هند شرقی به انگلستان آورده شده بود.
هنگامیکه در سال 1758 کارل لینئوس، طبیعت شناس سوئدی، Systema Naturae خود را برای چاپ دهم به روز کرد، او کبوتر بلدرچینی کله آبی را با تمام کبوترهای دیگر در تیره کلمبا قرار داد.
لينئوس با توضیحات مختصری، نام دوجملهای Columba cyanocephala را ابداع کرد و همان ویژگیهایی را که آلبین برای کبوتر کله آبی در کتاب خود آورده بود را ذکر کرد.
عنوان خاص ترکیبی از kuanos یونان باستان به معنی «آبی تیره» و -kephalos به معنی «سر-کله» است. اکنون این تنها گونهای است که در تیره Starnoenas قرارگرفته و توسط چارلز لوسین بناپارت طبیعت شناس فرانسوی در سال 1838 معرفی شد.
بررسی دقیقتر در این طبقهبندی
یک بررسی دقیقتر از تاریخ طبقهبندی گونهها، مورفولوژی، آناتومی، رفتار، توزیع و حیاتوحش شناسی در سال 2016 منتشر شد.
این تحقیق نشان داد که این کبوتر شبیه هیچیک از دیگر Columbidaeهای دنیای جدید نیست و ویژگیهای بسیار مشابهی با گونههای استرالیايی دارد. شبیهترین آنها ژئوپپس استرالیایی و کبوترهای زمینی است.
این مطالعه توصیه میکند که این گونه در زیر خانواده خود، Starnoenadinae قرار گیرد. بااینحال برای اصلاح بیشتر رابطه آنها با کبوترهای استرالیایی، باید دادههای اضافی، ازجمله مولکولی، موردمطالعه قرار گیرند.
این مقاله همچنین توصیه کرده است که نام انگلیسی اين گونه به کبوتر کله آبی کبکی تغییر یابد تا آن را از کبوتر کله آبی بلدرچینی دنیای جدید متمایز کند.

خصوصيات ظاهری کبوتر کله آبی بلدرچينی
این پرنده دارای بدنی به رنگ قهوهای دارچینی است و سری به رنگ آبی روشن دارد.
مردمک چشم آن سياه است. در زير چشم يک نوار سفيد دارد که از منقار تا پشت سر ادامه دارد.
زير منقار و در زیر خط سفيد، منطقهای به رنگ آبی دقیقاً همرنگ با سر وجود دارد که مرز آن سفیدرنگ بوده و نقش و نگارهایی به رنگ آبی روی آن است. طول این پرنده 30 تا 33 سانتیمتر است.
اين گونه صدایی مانند دو عبارت uuu-up، uuu-up بلند و آرام دارد. این نژاد کبوتر، خجالتی است و اغلب در مناطقی که پر از برگ باشد، زندگی میکند.
خصوصيات رفتاری
این گونه در درجه اول در کف جنگل زندگی میکند. جایی که میتواند بهراحتی از دانهها، توتها و حلزونها تغذيه کند.
کبوتر کله آبی بلدرچينی معمولاً بهصورت جفتی یافت میشود.
گروههای بزرگتری با 18 پرنده که در یك سوراخ در جنگل زندگی میکردند، نيز پیداشده و در سال 1995 ثبتشده است.
زیستگاه
این گونه بومی کوبا است. زیستگاه طبیعی آن جنگلها، دشتها و مناطق باتلاقی است. گاهی اوقات میتوان آن را در جنگلهای مرتفع نيز یافت.
جمعیت
این گونه روزی در سراسر کوبا رایج و گسترده بود. امروزه در اکثر دامنههای کوبا، بسیار نادر یا تقریباً منقرض شده است.
از سال 2012، تعداد جمعیت بین 1000 تا 2499 نفر تخمین زده میشود و در نزدیکی باتلاق زاپاتا و در استان پینار دل ریو سه گله به تعداد زیاد وجود دارد. بااینحال، تراکم این گونه ممکن است بیش از حد تخمین زده شده باشد.
کاهش جمعيت اين گونه، مشکوک تشخيص دادهشده است.
تهدیدات عمده گونهها همچنان شکار و تخریب زیستگاه است.
گوشت آن طعم خوبی دارد و بنابراین حیوان هنوز بهطور غیرقانونی به دام افتاده و شکار میشود.
طوفانهای بزرگ نیز به دلیل خسارتی که به مناطق وسیعی از جنگل وارد میکنند، تهدیدی برای گونهها هستند.
حفاظت از کبوتر کله آبی بلدرچينی
طبق قوانین ملی از آن محافظت میشود؛ گرچه این قانون در واقعيت اعمال نمیشود و شکار غیرقانونی همچنان ادامه دارد.
تنها جمعیت کوهستانی شناختهشده در پارک ملی لا گویرا محافظت میشود.
اين گونه بهطورمعمول روی زمین و اغلب بهصورت جفت دیده میشود.
با بال زدن با صدای بلند بهسرعت پرواز میکند.
بهراحتی باوجود کله آبی، سیاهوسفید بهعلاوه يک خط سفید حلقوی روی سینه تشخیص میشود.

گونه درخطر انقراض
این گونه بسیار نادر است و جمعیت بسیار کمی با زیر جمعیت بسیار کم دارد و تعداد آنها به دلايلی نظير شکار و از بین رفتن زیستگاه همچنان رو به کاهش است. به همین دلایل، این گونه بهعنوان Endangered طبقهبندی میشود.
تهدیدهای این گونه کبوتر
اثرات ترکیبی و مزمن شکار بیش از حد و تخریب زیستگاه و شکار توسط حیواناتی مانند گربههای وحشی کاهش گستردهای در جمعيت اين گونه ایجاد کرده است.
این گونه همیشه بهعنوان غذایی عالی در نظر گرفته میشود و هنوز هم بهطور غیرقانونی با استفاده از تلهها و طعمههایی مانند بذر پرتقال به دام میافتد.
طوفانها ممکن است با قطع مناطق وسیعی از درختان جنگل، مانند آنچه در باتلاق زاپاتا در سال 1996 اتفاق افتاد، بهطور قابلتوجهی بر جمعيت گونهها تأثیر بگذارد.
اقدامات حفاظتی پیشنهادشده
مناطق خارج از مکانهای شناختهشده و جاهایی که گونهها ممکن است در آنجا زنده بمانند، بايد بررسی شوند.
بلافاصله از هر جمعیتی که در این بررسیها کشف شد، محافظت کنند.
برای برجسته کردن وضعیت موجود در گونهها و کاهش فشار شکار، کمپینهای آگاهی و آموزش عمومی بايد راهاندازی شود.
حفاظت و محدودیتهای بيشتری بايد بر مناطقی که زيستگاه اين گونه است، اعمال شود.
در ادامه مقاله به مطالعه گونهای ديگر از خانواده کبوترها با سری به رنگ آبی میپردازیم. اين کبوتر به کبوتر کله آبی چوبی معروف است و رنگ آبی سر آن نسبت به کبوتر کله آبی بلدرچينی کمرنگتر است.
کبوتر کله آبی چوبی
کبوتر کله آبی چوبی (Turtur brehmeri)، کبوتر کله آبی نیز شناخته میشود.
اين گونه یک کبوتر با پرهايی به رنگ قهوهای کمرنگ با اندازه متوسط و سری به رنگ خاکستری مایل به آبی، لکههای سبز رنگینکمانی روی بالها، دم قهوهای مایل به قرمز، عنبیه قهوهای تیره و پاهای قرمز تیره میباشد.
هر دو جنس نر و ماده شبیه به هم هستند. رنگ کبوتر نابالغ نسبت به کبوترهای بالغ کمی کدرتر است.
اگر علاقمند به مطالعه مطلبی علمی و کامل در مورد تعیین جنسیت کبوتر هستید؛مقاله تعیین جنسیت کبوتر را پیشنهاد میدهیم.
محل زندگی و تغذيه
این کبوتر میان درختان لانه میکند. لانه از شاخهها، برگها و سایر پوششهای گیاهی ساخته میشود.
رژیم غذایی آنها عمدتاً از دانهها، میوههای افتاده و حشرات کوچک درون زمین تشکیلشده است.
ماده معمولاً یک تا دو تخم در هر بار تخمگذاری میگذارد.

تهدیدهای این گونه کبوتر
کبوتر چوبی سر آبی بهطور گسترده و در دامنه وسیعی وجود دارد.
با اينکه جمعيت رو به کاهش است ولی بر اساس معیارهایی که گونههای در حال انقراض را طبقهبندی میکنند، اين گونه در محدوده کمترین نگرانی در لیست قرمز گونههای مورد تهدید IUCN ارزیابی میشود.
جمعیت به دلیل تخریب مداوم زیستگاه، در برخی از قسمتهای توزیع آن رو به کاهش است.نیاز اين گونه به جنگلهای انبوه نشان میدهد که ازبینرفتن و تخریب جنگل تهديد بزرگی برای اين گونه محسوب میشود.
کلام آخر
شما میتوانید برای خریدوفروش انواع حيوانات خانگی از اپليکيشن واسط کالا استفاده کنيد.
برای مطالعه بيشتر در مورد ساير نژادهای کبوتر مقالات زير در وبلاگ واسط کالا را از دست ندهيد.
منابع:
ebird.org
datazone.birdlife.org