لاک پشت

امروزه زندگی در مجتمع‌های مسکونی و آپارتمانی که نگهداری سگ و گربه در آن‌ها ممنوع یا مشکل هست باعث شده که لاک پشت به‌عنوان حیوان خانگی که سروصدایی ندارد جهت سرگرمی کودکان مطرح شود. جالب اینکه این جانور بی‌آزار می‌تواند تا صدسال یا بیشتر عمر کند. ولی گاهی مرگ آن‌ها خیلی سریع فرامی‌رسد و باید علت جستجو گردد. صدمات ناشی از حمل، گرسنگی و شرایط بد نگهداری آن‌ها در منازل و نامتعادل بودن هوای محیط مهم‌ترین عوامل هستند.

این حیوان برای اینکه به خواب زمستانی فرورود باید درونش خالی از طعام باشد به همین علت در طبیعت هشت روز قبل از اینکه به آرامش زمستانی برسد خوراکی نمی‌خورد درحالی‌که در اسارت اکثر بچه‌ها تا آخرین ساعات به بازیچه خود غذا می‌خورانند و حتی برای خواب زمستانی آن‌ها نیز جای مناسبی را تدارک نمی‌بینند آن‌ها از تشک معمولی یا ماسه نرم یا خاک‌اره، به‌عنوان بستر استفاده می‌کنند درحالی‌که هر سه این‌ها برای استراحت حیوان نامناسب است لاک پشت برای اینکه خواب آرام و مداومی داشته باشد باید در محلی بخوابد که گرمای آن بین ۵ تا ۸ درجه سانتی‌گراد باشد.

ممکن است این پرسش مطرح شود که آیا لاک پشت‌هایی که هم‌نشین انسان شده‌اند. می‌توانند از خواب زمستانی خود چشم بپوشند؟ جواب کاملاً منفی است زیرا بر اساس تحقیقات انجام‌شده تعداد مرگ‌ومیر در لاک پشت‌هایی که به خواب زمستانی فرونرفته‌اند دو برابر بیشتر است.

تاریخچه

اجداد لاک پشت‌ها در دوره‌ای که دایناسورها زندگی کرده‌اند یعنی ۹۰ میلیون سال قبل می‌زیسته‌اند و این حیوانات به خاطر سرسختی و مقاوم بودنشان و نیز سازگاری بسیار بالا در سال‌های طولانی حیات بقاء یافته‌اند. احتمال داده می‌شود که ماده‌ها هنگامی‌که به سن ۵۰ – ۳۰ سالگی می‌رسند تخم‌گذاری را شروع می‌کنند ولی این امر به‌طور دقیق مشخص نشده است. بین هر دو دوره تخم‌گذاری معمولاً ۲ تا ۴ سال فاصله وجود دارد اما ماده تا سنین ۱۰۰- ۷۰ سالگی قابلیت تولیدمثل را دارا است.

جالب این است که معمولاً ماده‌ها به همان محلی که به دنیا آمده‌اند برای تخم‌گذاری بازمی‌گردند. وزن متوسط لاک پشت‌های تخم‌گذار از ۱۳۶ کیلو تجاوز کرده و متوسط طول آن‌ها یک متر یا بیشتر است آن‌ها در هر دوره تخم‌گذاری حدود ۱۱۰ تخم می‌گذارند پس از تخم‌گذاری حدود ۵۵ روز بعد تخم‌ها تبدیل به نوزاد می‌شود. اصولاً خزندگان ازجمله لاک پشت‌ها از تمیزترین حیوانات به شمار می‌آیند زیرا هیچ‌گونه بوی نامطبوعی ندارند. لاک پشت‌ها ممکن است به علت تمایلی که به گیاهان و سبزی‌ها نشان می‌دهند. گل‌های باغچه و یا گلخانه را از بین ببرند ولی بهر حال توصیه می‌شود که آن‌ها در فضای آزاد مثل باغچه‌ها نگهداری شوند. ولی غذایشان از منابع دیگری تأمین گردد.

توجه به تغذیه و محل نگهداری این حیوان

برای اینکه این جانور عمر طولانی‌تری داشته باشد در درجه اول باید غذاهای متنوع و غنی از ویتامین در اختیار داشته باشد، کاهو غذای اصلی و بقیه سبزیجات غذای جنبی او را تشکیل می‌دهند. فقدان ویتامین‌ها و کلسیم، غذاهای بسیار سرد یا آلوده به سم که برای مبارزه با حشرات و آفات گیاهی بکار می‌روند ناراحتی‌ها و زخم‌هایی در معده حیوان به وجود می‌آورد که اغلب به مرگ حیوان منجر می‌شود. کوران شدید هوای مرطوب و نمناک بودن بیش‌ازحد محل زندگی و پائین بودن حرارت محیط آن‌ها را به‌سرعت به بیماری‌های ریوی مبتلا می‌سازد. اکثر مکان‌هایی که برای نگهداری آن‌ها انتخاب می‌شود تنگ و کوچک هستند درحالی‌که نباید در چنین جایی زندگی کند و به اسارت خویش آگاه گردد.

مکانی به عرض و طول ۴ متر می‌تواند جای مناسبی برای زیست این حیوان باشد درحالی‌که در اثر ناآگاهی صاحبان در قوطی یا داخل کارتن نگهداری می‌شوند. تأسف‌آورتر اینکه حتی فروشندگان این حیوان نیز تمایلی به کسب آگاهی و طریق نگهداری لاک پشت از خود نشان نمی‌دهند. باید گفت که لاک پشت اسباب‌بازی نیست و اگر انسانی مسئولیت نگهداری این حیوان را در منزل به عهده می‌گیرد می‌بایست قبل از خرید، اطلاعاتی در مورد طرز نگهداری و حفاظت آن در برابر بیماری‌ها و مرگ کسب کند و فقط در این صورت می‌تواند لاک پشت خود را سال‌ها به‌سلامت برای خود نگهداری.

نکاتی در باب نگهداری لاک پشت

رها کردن آن‌ها در باغ این مشکل را دارد که ممکن است در اندک زمانی ناپدیدشده یا از سوراخی فرار کنند. در هنگام شروع فصل پائیز باید حیوان در مکانی مهار شود چون به خواب زمستانی فرو خواهد رفت و برای این منظور چنانچه قسمتی از باغ یا حیاط سیم‌کشی و محصور گردد بهتر است گلخانه نیز مکان بسیار مناسبی برای نگهداری این حیوان است. اگر برای مدتی لاک پشت خود را در منطقه معینی از باغ غذا دهید حیوان به‌زودی عادت کرده و هرروز برای گرفتن غذا به همان نقطه مراجعت می‌کند. غذاهای مختلف و متنوعی باید به این حیوان داده شود ازجمله گیاهان و سبزی‌ها مانند کاهو، کرفس، کلم گوجه‌فرنگی و غیره در ضمن آب آشامیدنی نیز نباید فراموش گردد. اگر لاک پشت به‌صورت آزادانه نگهداری شود یک گودال کوچک به بتواند به‌راحتی در آن وارد و خارج شود مناسب است.

نکته

بچه لاک پشت‌هایی با طول لاک ۱۵ سانتی‌متر به‌صورت معمول در خانه و در محفظه‌های شیشه‌ای و یا محوطه‌هایی که استخر دارد نگهداری می‌شوند. کوچک‌ترین تانک شیشه‌ای برای کوچک‌ترین لاک پشت حداقل می‌بایست ۱۲۰ سانتی‌متر طول و ۴۵ سانتی‌متر عرض و ۴۵ سانتی‌متر ارتفاع داشته باشد. لاک پشت‌های با سن بالاتر می‌بایست در تانک‌های بزرگ‌تری داخل یا خارج از خانه برای تمام یا قسمتی از سال نگهداری شوند (حداقل ۱۵۰ طول در ۶۰ عرض و ۶۰ ارتفاع). در اکثر نقاط کشور که هوا دارای فصول سرد هست لاک پشت‌هایی که بیرون از خانه نگهداری می‌شوند به‌نوعی به حالت خواب زمستانی می‌روند و یا نیازمند این امر هستند که تا زمان بازگشت هوای گرم به داخل خانه منتقل شوند.

تشخیص جنسیت

طرز تشخیص لاک پشت نر از ماده به‌راحتی میسر است. ابتدا لاک پشت را به‌صورت وارونه در دست بگیرید و به پوششی که زیر شکم را فراگرفته نگاه کنید. لاک زیر شکم نر، بیضی‌شکل و محدب است ولی لاک زیر شکم ماده‌ها پهن هست. لاک پشت ماده پس از جفت‌گیری با دو پای عقبی خود که دارای ناخن‌های قوی هستند زمین را می‌کند و تخم‌ها را در عمق ۱۲ سانتی‌متری آن می‌گذارد و با دقت و حوصله فراوان خاک‌ها را سر جای خود ریخته و زمین را مسطح می‌کند بطوریکه محال است کسی بتواند به وجود آن‌ها پی ببرد. معمولاً نوزادان از چهارتا هشت هفته بعد سر از تخم درمی‌آورند آن‌ها را باید درون یک محفظه قرارداد و یک فنجان آب نیز در کنار آن‌ها گذاشت. هرروز باید مدتی مقابل نور خورشید قرار بگیرند تا قوی گردند.

تجهیزات ضروری نگهداری لاک پشت

لاک پشت‌ها نیازمند مکان امنی برای شنا هستند تا بتوانند در آن غوطه‌ور شده و یا در آن راه بروند و همچنین نیازمند مکانی که در کنار آب حمام آفتاب بگیرند این حمام آفتاب می‌تواند از نور طبیعی آفتاب و یا نور مصنوعی که دارای اشعه UVB باشد تأمین گردد. تانک یا محفظه شیشه‌ای لاک پشت می‌بایست دارای بستری از ماسه که دارای جزایر برآمده‌ای برای نورگیری خارج از آب، دستگاه پالایه آب و آبگرم کن‌های شناور باشد. سیفون و یا شلنگ تخلیه نیز برای تمیز کردن محفظه موردنیاز است. برای بسیاری از گونه‌های لاک پشت اضافه نمودن مقدار کمی از نمک آکواریوم به آب محفظه نگهداری ایده مناسبی به نظر می‌رسد. برخی از گونه‌ها از این قاعده اضافه نمودن نمک آبزی‌دان مستثنی می‌باشند که به این منظور مناسب است تا برای لاک پشت خانگی خود با دامپزشکتان مشورت نمایید که گونه حیوان شما جزء استثنائات این امر نباشد.

فعالیت بدنی و تمرینات و تغذیه لاک پشت

باور اکثر مردم بر این است که لاک پشت‌ها بر اساس آرام و کُند بودنشان نیاز به فعالیت بدنی زیادی ندارند درصورتی‌که در حقیقت این‌طور نیست. لاک پشت‌های حیات‌وحش به‌طور هیجان‌انگیزی حیوانات فعالی هستند. بسیاری از گونه‌ها بر روی زمین صاف راحت نیستند و بسیار کُند به نظر می‌رسند ولی مطمئناً متعجب خواهید شد وقتی ببینید که همین‌گونه چقدر سریع از ارتفاع بالا می‌رود (گونه‌هایی از لاک پشت‌ها برای رسیدن به مناطق موردعلاقه خود در کنار سواحل کیلومترها راه می‌روند درحالی‌که مناطق مناسب لانه گزینی همان اطراف وجود دارد.)

بر این اساس مطمئن شوید که لاک پشت شما فضای مناسب و کافی برای شنا و بالا رفتن از ارتفاع را در محفظه نگهداری خود را دارد در غیر این صورت چند بار در هفته این امکان را برایش فراهم آورید.
قانون پایه بر این امر استوار است که لاک پشت‌های نوزاد گوشت‌خوار می‌باشند و لاک پشت‌های با سن بالاتر گوشت‌خوار و گیاه‌خوار هستند. رنج مناسبی از غذاها می‌بایست برای لاک پشت فراهم گردد و به‌طورمعمول شش یا هفت نوع غذا در هر وعده، غذای پلت لاک پشت که در فروشگاه‌های خوراک دام وجود دارد بستر پایه غذایی برای این حیوان است و در کنار آن سبزی‌های برگی همچون کاهو، علف‌های آبی، ماهی و لارو حشرات و پشه مکمل تغذیه هست.

نکته

تفاوت حیاتی میان لاک پشت‌های آبی و خویشاوندان روی زمینی آن‌ها ازنظر تغذیه وجود دارد، لاک پشت‌های آبی نیازمند غوطه‌ور شدن در آب به‌منظور تغذیه خود هستند و درصورتی‌که بیش‌ازحد بیرون از آب بمانند بدنشان خشک‌شده و خواهند مرد ولی هنوز شک داریم که زمانی که بیرون از آب می‌مانند از خشکی بدن می‌میرند و یا از گرسنگی ولی به‌هرحال مرگ دردناکی خواهد بود. همیشه اطمینان حاصل کنید که لاک پشت شما به آب دسترسی داشته باشد و همچنین صخره‌ای داشته باشند تا بتوانند از آب به بالای آن رفته تا غرق نشوند.

نظافت

نظافت و تمیزی از مهم‌ترین نکات برای نگهداری لاک پشت هست. آب کثیف و آلوده باعث ایجاد بسیاری از بیماری‌ها در لاک پشت می‌شود که بسیاری از آن‌ها مقاوم به درمان خواهند بود بر همین اساس محیط زندگی و آب محفظه لاک پشت را تمیز نگهداری کنید. دسته‌ای خود را قبل و بعد از تماس با لاک پشت با آب و صابون شستشو دهید و در صورت امکان از ضدعفونی‌کننده‌های سبک نیز می‌توانید استفاده کنید همانند آنچه در برخی از شوینده‌ها به‌صورت تجاری در سطح فروشگاه‌ها در دسترس است این امر به این منظور است که اطمینان یابید که هیچ‌گونه عامل بیماری‌زایی را بادستان خود به لاک پشت منتقل نمی‌کنید و یا از لاک پشت به دستان خود.

محیط و فضای عمومی خانه مکان مناسبی برای نگهداری لاک پشت نیست و درصورتی‌که لاک پشت را در خانه نگهداری می‌کنید از محفظه یا تانک نگهداری مطابق با اندازه‌های گفته‌شده استفاده کنید. اگر لاک پشت را برای راه رفت بر روی کف خانه می‌گذارید مراقب باشید که کسی آن را لگد نکند درصورتی‌که صدمه‌ای به دست و پای لاک پشت وارد گردید فوراً با دامپزشک خود تماس بگیرید.

آموزش

لاک پشت‌ها توانایی یادگیری دارند ولی عموماً همانند همستر تمایلی به استفاده از چرخ‌های پیاده‌روی را ندارند.
نگهداری از لاک پشت در بسیاری از نواحی ایران به لحاظ بومی نبودن نیازمند مجوز هست به دلیل اینکه به‌صورت بالقوه توانایی تبدیل‌شدن به گونه مهاجم را دارد. بر این اساس و به‌منظور حصول اطمینان از این امر می‌توانید با سازمان‌های ذی‌ربط در شهر و استان محل زندگی خود در تماس باشید.

سازمان محیط‌زیست و منابع طبیعی و ادارت دامپزشکی شهرستان‌ها و استان‌ها. در انتها متذکر می‌شویم که در صورت نگهداری از لاک پشت برکه‌ای خزری که برای برخی نقاط غیربومی محسوب می‌شود در صورت عدم تمایل برای ادامه نگهداری بهترین تصمیم انتقال حیوان به مناطق زندگی بومی وی در مناطق فوق‌الذکر‌می باشد و از رهاسازی حیوان در مانَک‌ها و جنگل‌های اطراف شهر خود اکیداً خودداری نمایید.

اطلاعات بیشتر در مورد لاک پشت

جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد لاک پشت می‌توانید به ویکی‌پدیا مراجعه کنید.

اگر قصد خرید و فروش حیوانات خانگی مورد نظر خود را دارید وبسایت واسط‌کالا یا اپلیکیشن واسط کالا بستری امن و راحت برای انجام اینکار می‌باشد.

با مطالعه‌ی مطلب زیر می‌توانید اطلاعات لازم را در مورد پرنده‌ی اردک بیاموزید.

پرنده اردک