علت گودی و عقب رفتن چشم

چشم یکی از حیاتی‌ترین اعضای بدن انسان، ادامه زندگی را برای او شیرین، دلچسب و رنگارنگ می‌کند و دنیای پر از رنگ و نگار را برای او به تصویر می‌کشد. با این وجود گاهی این عضو مهم دچار مشکلاتی می‌شود که عملکرد آن را تحت تاثیر قرار داده و مختل می‌سازد. توجه به این مشکلات و رفع آن‌ها می‌تواند گامی مهم در جهت حفظ سلامت و عملکرد چشم به شمار رود. ما در این نوشتار قصد داریم روش‌های درمان گودی چشم را ببرسی نماییم و عوامل ایجاد گود افتادن چشم‌ها را دریابیم. اگر علاقه‌مند به کسب اطلاعات در این زمینه هستید تا انتهای این نوشتار ما را همراهی نمایید.

آیا استفاده از عینک باعث گودی چشم می‌شود؟

طبق نظر یک متخصص و جراح چشم استفاده از عینک بر خلاف باور عمومی مردم باعث گودی چشم، تغییر حالت چشم و یا تغییر در رنگ پوست اطراف دور چشم نمی‌شود و این موضوع که عینک باعث گود افتادن چشم‌ها می‌شود، از نظر علمی به هیچ وجه ثابت نشده و مورد تأیید قرار نگرفته است. این متخصص معتقد است که چون عینک تنها یک وسیله‌ برای بهتر دیدن است، نمی‌تواند باعث تغییر در ساختمان چشم و یا باعث تغییر در اطراف چشم شود.

بنابراین به جرأت می‌توان گفت که گودی چشم با آن که دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد، اما نمی‌تواند به علت استفاده از عینک باشد. حال چه از عینک به طور مداوم استفاده شود و چه بنا به ضرورت و در مواقع نیاز. بنابراین در پاسخ به سوال “چرا عینک باعث گودی چشم می‌شود” باید گفت فردی که از عینک استفاده می‌کند و از قضا به گودی چشم نیز مبتلا شده است، علت گود افتادن چشم‌هایش را نباید در استفاده از عینک و نوع آن جست و جو کند، بلکه باید به دنبال سایر عواملی باشد که در این مشکل او اثرگذار بوده‌اند. ما در زیر به برخی از این عوامل اشاره خواهیم کرد.

چه عواملی در گود افتادن چشم‌ها موثر هستند؟

قبل از اینکه به روش‌های درمان گودی چشم بپردازیم ابتدا عوامل آن را بررسی می‌نماییم. بر خلاف باور عمومی مردم که استفاده از عینک را باعث گود افتادن چشم‌ها می‌دانند، این عواملِ مرتبط با تغذیه و شیوه زندگی مردم هستند که در گود افتادن چشم‌ها موثرند. به طوری که اگر این عوامل اصلاح شوند، چشم‌های گود افتاده نیز درمان می‌شوند.

به این معنا که می‌توان حتی با رعایت نکاتی ساده از ایجاد چشم‌های گود افتاده جلوگیری کرد و اصل پیشگیری بهتر از درمان را اعمال نمود. در زیر به برخی از این عوامل که بر پوست زیر چشم اثر گذارند، به طور مختصر اشاره خواهیم کرد:

کمبود آب

یکی از شایعترین عواملی که باعث فرورفتگی چشم‌ها و به عبارت دیگر باعث گود افتادن چشم‌ها می‌شود، کم شدن آب بدن است. زمانی که فرد از نوشیدنی‌هایِ از پیش بسته بندی شده، قهوه و نوشابه استفاده نماید، ممکن است شاهد اثرات دیورتیک یا همان افزایش تولید ادرار شود که نتیجه‌ی آن کمبود آب بدن است.

کیفیت خواب

از دیگر عواملی که باعث گودی چشم‌ها می‌شود، مسائل مرتبط با خواب است. چنانچه فرد خواب کافی نداشته باشد و یا این که خواب وی دارای کیفیت پایین باشد، ممکن است رنگ پوست زیر چشم‌هایش تغییر کرده و به گودی چشم مبتلا شود. بنیاد ملی خواب در سال ۲۰۱۷ ویژگی‌های یک خواب خوب و با کیفیت را به شرح زیر بیان کرده است:

• فرد بیشترِ زمان خواب را در رختخواب سپری کرده است.
• فرد بیش از ۳۰ دقیقه برای خوابیدن وقت صرف نکرده است.
• فرد در مدتی که خواب بوده است بیش از یک بار از خواب بیدار نشده است.
• فرد هنگام بیدار شدن از خواب در طول شب بیشتر از ۲۰ دقیقه بیدار نمانده است.

بنابراین چنانچه خواب فرد این ویژگی‌ها را داشته باشد و وی از با کیفیت بودن خوابش مطمئن شود و در عین حال به گودی چشم مبتلا شود، باید به دنبال عوامل دیگری باشد که در گودی چشم‌های او اثرگذار بوده‌اند.

کمبود انواع ویتامین‌ها

چنانچه فرد با کمبود برخی از ویتامین‌ها همچون ویتامین C، ویتامین K و نیز با کمبود آهن مواجه شود، ممکن است به گودی چشم مبتلا شود. بنابراین می‌توان گفت چشم‌های گود افتاده می‌تواند نشانی از سوء تغذیه باشد. در همین رابطه باید در نظر داشته باشیم که برای درمان گودی چشم ویتامین C از طریق کمک کردن به جذب آهن، کبودی زیر چشم را کاهش می‌دهد و ویتامین K از طریق لخته کردن خون، پوستی سالم را به ارمغان می‌آورد. بنابراین کمبود هر یک از این ویتامین‌ها در بدن ممکن است منجر به ایجاد پوست ناسالم، کبودی و چشم‌های فرو رفته شود.

کاهش وزن

معمولاً فرایند کاهش وزن ابتدا از لاغری صورت‌ها شروع می‌شود. چنانچه کاهش وزن به صورت چشمگیر انجام بگیرد، رگ‌های خونی زیر چشم‌ها را برجسته کرده و پوست را شفاف می‌نماید و در نتیجه باعث گود افتادگی چشم‌ها می‌شود. البته کاهش وزن شدید نیز ممکن است منجر به ایجاد سوء تغذیه و در نتیجه گود افتادن چشم‌ها شود.

پیری

قدرت و انعطاف پذیری پوست ناشی از فراوان‌ترین پروتئین در بدن انسان، یعنی کلاژن است. بدن با افزایش سن کلاژن خود را از دست می‌دهد و اولین محلی که بیش از سایر قسمت‌ها تحت تاثیر این فرایند قرار می‌گیرد، پوست زیر چشم است. با از دست رفتن کلاژن، چشم‌ها به سمت عقب و به داخل کاسه چشم فرو می‌روند و در نتیجه چشم‌ها گود افتاده به نظر می‌رسند.

استعمال دخانیات

زمانی که فرد سیگار می‌کشد، کلاژن بدن خود را تخریب کرده و حالت ارتجاعی بودن پوست خود را کاهش می‌دهد. در نتیجه پوست صورت او چروک شده و چشم‌هایش گود افتاده می‌شوند. بنابراین استعمال دخانیات به میزان زیادی در گود افتادن چشم‌ها موثر خواهد بود.

ژنتیک

گاهی اوقات ممکن است گودی چشم‌ها به خاطر مسائل ژنتیکی یا همان دی ان ای باشد. به عنوان مثال موقعیت چشم در کاسه چشم عاملی است که به طور عمده توسط ژنتیک تعیین می‌شود.

تروما

تروما یا آسیب رسیدن به صورت و یا استخوان‌های اطراف چشم عامل دیگری است که در گود افتادن چشم‌ها موثر است. چرا که این آسیب‌ها می‌تواند منجر به کبودی دور چشم شود. چنانچه این آسیب‌ها، شکستگی‌های تخریب کاسه چشم باشد، با آن که لبه استخوانی چشم سالم و دست نخورده است اما استخوان نازک کف کاسه چشم یا شکاف برداشته و یا این که شکسته است که در هر دو صورت سبب ایجاد چشم‌های گود افتاده می‌شود.

حساسیت

حساسیت یا همان آلرژی نیز عاملی اثرگذار در فرو رفتگی چشم و یا گودی‌های تیره رنگ در اطراف زیر چشم است. آلرژی باعث التهاب در رگ‌های خونی کوچک زیر چشم و مسدود شدن بینی می‌شود و از این طریق گودی چشم را به وجود می‌آورد.

عفونت سینوس

از دیگر عواملی که منجر به فرو رفتگی چشم‌ها می‌شود، سینوس ملتهب شده است. احتقان و فشار در بینی از علائم عفونت سینوس می‌باشند که فرد در صورت مشاهده‌ی آن‌ها باید سریعاً به پزشک مراجعه نماید.

از دیگر عواملی که منجر به فرو رفتگی چشم می‌شوند می‌توان به فشار خون بالا، دیابت، جدا شدگی پرده شبکیه، مشکلات تیروئید همچون بیماری گرویو، بیماری آب سیاه، پرکاری غده تیروئید، اختلالات کلیوی، مشکلات قلبی عروقی، مالش بیش از حد چشم‌ها، خستگی مزمن، کاهش چربی محافظ در زیر چشم، گریه کردن، آسیب دیدگی ناشی از نور خورشید، اگزما، استرس و مشکلات کبدی اشاره کرد. بنابراین همانطور که مشاهده گردید عینک در بین عوامل اثرگذار در فرو رفتگی و گودی چشم هیچ جایگاهی ندارد و بنابراین در فرو رفتگی و گودی چشم‌ها اثرگذار نخواهد بود. کسانی که به صورت دائمی از عینک استفاده می‌نمایند نباید از این بابت هیچ نگرانی نداشته باشند.

راه‌های درمان گودی چشم

برای درمان گودی چشم افتاده بهتر است اقدامات زیر انجام بگیرد:

انجام آزمایش خون

فرد با انجام آزمایش خون می‌تواند علت اصلی گود افتادن چشم‌های خود را دریابد. در برخی مواقع گودی چشم ارثی است و در برخی مواقع بنا به دلایلی در فرد ایجاد می‌شود. آزمایش خون می‌تواند نتیجه را مشخص کند. البته با بررسی سابقه خانوادگی نیز می‌توان به این نکته پی برد. چنانچه گودی چشم زمینه ارثی داشته باشد فرد می‌تواند جهت کسب کمترین نتیجه تلاش نماید.

اما در صورت غیر ارثی بودن گودی زیر چشم می‌توان به درمان حداکثری آن امید داشت. گاهی اوقات گودی زیر چشم ممکن است ناشی از رسوب کردن کربن سبک باشد که آن هم ناشی از هضم ناقص پروتئین می‌باشد. هضم ناقص پروئین نیز زمانی اتفاق می‌افتد که معده با کمبود هیدروکلریک مواجه باشد. کمبود هیدروکلریک نیز ناشی از کمبود پیروکسین (B6) و اسید فولیک است. تقریباً حدود ۳۰ درصد از افراد توانایی جذب اسید فولیک و ویتامین B6 را ندارند و بنابراین باید آن را از راه‌های دیگری تأمین نمایند. این موارد همگی با انجام آزمایش خون قابل تعیین خواهد بود.

درمان گودی چشم با استفاده از داروها و عمل‌های زیبایی

چنانچه گودی چشم‌ها به علت بیماری‌هایی همچون آلرژی و یا مشکلات سینوسی در فرد ایجاد شده باشد، با استفاده از داروها قابل درمان خواهد بود. غالباً برای درمان عفونت‌های سینوسی از آنتی بیوتیک‌ها و برای درمان آلرژی‌ها از آنتی هیستامین‌ها و قطره‌های چشم استفاده می‌نمایند. چنانچه گودی چشم‌ها به علت پیری و یا عوامل ژنتیکی باشد از طریق تزریقات و جراحی‌های زیبایی قابل درمان خواهد بود.

نکته مهم: کسانی که برای درمان گودی چشم‌های خود به عمل‌های زیبایی متوسل می‌شوند باید به این نکته نیز توجه داشته باشند که هیچ عملی بدون خطر نیست و ممکن است در دراز مدت دارای اثرات جانبی باشد و مشکلاتی را برای فرد به وجود آورد.

روش‌های خانگی برای درمان گودی چشم

همانطور که پیشتر نیز بیان شد، آنچه که در ایجاد گودی چشم‌ها موثر است عینک و نوع آن نیست، بلکه شیوه زندگی و نوع تغذیه فرد است که به عاملی اثرگذار برای ایجاد و یا عدم ایجاد گودی چشم تبدیل می‌شود. بنابراین فردی که می‌خواهد گودی چشم‌های خود را با استفاده از روش‌های خانگی رفع کند باید قبل از آن سعی کند سبک زندگی خود را تغییر دهد و به سمت زندگی سالم‌تر قدم بردارد. سپس با استفاده از راه‌های زیر نسبت به درمان گودی چشم‌های خود اقدام نماید:

نقش آب در درمان گودی چشم

از آنجایی که آب حیاتی‌ترین ماده برای حفظ سلامتی فرد است و تاثیر به سزایی در درمان گودی چشم دارد، لذا توصیه می‌شود فرد در هر شبانه روز به مقدار کافی آب بنوشد تا از ایجاد گودی چشم جلوگیری کرده و یا آن را درمان نماید. نوشیدن ۸ تا ۱۰ لیوان آب در هر شبانه روز و پرهیز از خوردن نوشیدنی‌های ادرار آور تا حدود زیادی به درمان فرورفتگی‌های چشم کمک خواهد کرد.

نقش خواب کافی و باکیفیت در درمان گودی چشم

خواب کافی و با کیفیت نیز می‌تواند به روند درمان فرورفتگی‌های چشم کمک نماید. میزان خواب کافی برای بزرگسالان بین ۷ تا ۹ ساعت و برای کودکان، نوجوانان و افراد مسن معمولاً کمی بیشتر از این میزان است. بنابراین با داشتن خواب خوب و با کیفیت می‌توان به درمان گودی چشم کمک کرد.
نکته مهم: همانطور که خواب ناکافی می‌تواند منجر به گودی چشم شود، خواب بیش از حد هم می‌تواند به همان اندازه در ایجاد گودی چشم موثر باشد.

نقش روغن بادام در درمان گودی چشم

گودی چشم فرد می‌تواند نشان از این باشد که زیر چشم به اندازه لازم مواد مغذی دریافت نمی‌کند. بنابراین برای رساندن این مقدار مواد مغذی می‌توان از روغن بادام که سرشار از ویتامین حیاتی پوست یعنی ویتامین E است، استفاده کرد. بدین صورت که مقداری از آن را به اطراف چشم مالید. البته استفاده از روغن ویتامین E نیز می‌تواند در این زمینه کارساز باشد.

نقش چای کیسه‌ای در درمان گودی چشم

از آنجایی که چای کیسه‌ای سرشار از فلاونوئیدها و آنتی اکسیدان‌ها است، استفاده از آن می‌تواند منجر به افزایش گردش خون و آرام کردن عضلات و عصب چشم و نیز کاهش تیرگی‌های اطراف چشم شود. برای استفاده از این روش ابتدا باید دو عدد چای کیسه‌ای را حداقل به مدت ۵ دقیقه در آب جوش گذاشت تا به طور کامل خیس بخورند. سپس باید آن‌ها را فشار داد تا آب آن‌ها خارج شود. بعد از اطمینان از خنک بودن چای کیسه‌ای باید آن‌ها را به مدت ۱۰ دقیقه زیر پوست چشم گذاشت تا تیرگی زیر چشم بهبود یابد.

نقش سیب زمینی خام در درمان گودی چشم

سیب زمینی سرشار از ویتامین C، نشاسته و آنزیم‌هاست. بنابراین بهترین ماده برای تغذیه پوست نازک زیر چشم است. سیب زمینی خامی که سرد شده است، التهاب رگ‌های خونی را کاهش می‌دهد و در نتیجه تورم و ظاهر تیره رنگ را کاهش می‌دهد. چنانچه سیب زمینی خام چند مرتبه و آن هم به مدت ۲۰ دقیقه زیر چشم قرار گیرد، تأثیر به سزایی در درمان گودی چشم خواهد داشت.

نقش روغن ماهی در درمان گودی چشم

از آنجایی که روغن ماهی سرشار از اسیدهای چرب است، از بهترین مواد برای کاهش التهاب به شمار می‌رود و سلول‌های آسیب دیده را بهبود می‌بخشد. برای استفاده از روغن ماهی می‌توان کپسول روغن ماهی را باز کرد و آن را بر روی پوست زیر چشم قرار داد. البته این کار برای این که اثر گذار و نتیجه بخش باشد باید به مدت ۴ هفته و آن هم قبل از رفتن به رختخواب انجام بگیرد.

استفاده از کرم‌های دور چشم محتوی ویتامین A و K

چنانچه گودی زیر چشم و تیرگی آن ناشی از کمبود ویتامین K باشد، برای رفع آن می‌توان از کرم‌های حاوی این ویتامین و نیز ویتامین A استفاده کرد. البته برای اثربخش و نتیجه بخش بودن باید به مدت طولانی و البته به صورت روزانه از این کرم‌ها استفاده کرد. تحقیقاتی که طی سال‌های اخیر پیرامون اثر استفاده از این کرم‌ها در درمان گودی و تیرگی چشم انجام گرفته است، اثرگذاری مثبت آن‌ها در روند درمان را مورد تأیید قرار داده است.

نقش خیار در درمان گودی چشم

خیار یکی از بهترین روش‌ها برای درمان خانگی گودی چشم‌ها و تیرگی‌های اطراف آن است. برای استفاده از این روش باید تکه‌های خیار را زیر چشم قرار داد تا از این طریق به کاهش تورم اطراف چشم و تغییر رنگ آن کمک کرد و از طرفی اثر خنک کنندگی خیار را به اطراف چشم انتقال داد.

درمان گودی چشم با آرام کردن ناحیه دور چشم

از دیگر مواردی که باعث کاهش گودی چشم می‌شود، آرام کردن اطراف دور چشم است. برای این کار بهتر است مقداری پنبه را مرطوب کرد و آن را برای مدتی در یخچال گذاشت. سپس آن را از یخچال خارج کرد و به آرامی در ناحیه حلقه سیاه زیر چشم قرار داد و از روی پنبه شروع به مالش این ناحیه کرد. این کار برای نتیجه بخش بودن و اثرگذاریِ بیشتر باید به دفعات انجام بگیرد.
نکته مهم: هنگامی که فرد از روش‌های خانگی برای درمان گودی چشم استفاده می‌کند، باید چشمان خود را بسته و از ورود مواد به چشمان خود جلوگیری کند.

آیا برای درمان گودی چشم باید به پزشک مراجعه کرد؟

در بسیاری از موارد گودی چشم‌ها به عنوان یک عامل تهدید کننده محسوب نمی‌شوند و بنابراین جای نگرانی ندارند. چون به عوامل ژنتیکی و یا پیری ارتباط دارند. اما در برخی از موارد که ممکن است گودی چشم‌ها دلایل دیگری داشته باشند و یا این که باعث شوند فرد اعتماد به نفس خود را از دست دهد، بهتر است ابتدا فرد با روش‌های خانگی به درمان آن‌ها بپردازد و چنانچه این روش‌ها نتیجه بخش نبودند به پزشک مراجعه کرده و با وی مشورت نماید.

نکته پایانی در خصوص گود افتادن چشم‌ها

هر چند که استفاده از عینک و نوع آن در گود افتادن چشم‌ها بی‌تأثیر است، اما فرد باید در انتخاب عینک نهایت دقت خود را به کار برد تا دچار عوارض ناشی از استفاده از عینک نامناسب همچون آسیب رسیدن به شبکیه چشم نشود.

اطلاعات بیشتر در مورد گودی چشم

جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد گودی و کبودی چشم می‌توانید به ویکی‌پدیا مراجعه نمایید.