اسب با نام علمی (Equus ferus caballus) از دو زیرگونهی وحشی است. حیوان زیرگونهی Caballus اهلیشدهاند درحالیکه زیرگونهی Equus و ferus وحشی هستند. تاریخچه پیدایش این حیوان پستاندار به 45 تا 55 میلیون سال پیش از میلاد بازمیگردد. در گذشته در میدانهای جنگ از آن استفاده میکردند. یك زیرگونهی وحشی به نام شوالسكی در فارسی به نام اسب ماده مادیان و نوع نر آن نر نریان گفته میشود، این نوع حیوان بههیچعنوان اهلی نخواهند شد. در گذشته این حیوانها جثهی كوچك و سمهای زیادی داشتند. هدف اصلی مقالهی چگونه اسب بخریم ؛ آشنایی كامل با این حیوان زیبا و چگونه اسب موردعلاقهتان را انتخاب كرده و بخرید؛ است. انتخاب كردن حیوان زیبا و متین موردنظر از مهمترین دلنگرانی یا دغدغههای مالكان این حیوان نجیب هست. قبل از خرید بهتر است اطلاعات كافی در مورد آن داشته باشیم.
این حیوان باوقار و زیبا قدرت فراوانی در نگهداشتن تعادل موقع دویدن دارد و در مواقع احساس خطر فوراً سرعتش را بالا میبرد. بهصورت ایستاده و نشسته توانایی دویدن دارند. کرهاسب نوزاد حیوانی است كه نزدیك به یازده ماه در شكم مادرش است و فوراً بعد از به دنیا آمدن توانایی دویدن دارد در 5 سالگی بالغ خواهد شد. این حیوانات حدود 25 تا 35 سال عمر میکنند.
آنچه در ادامه میخوانید
نژاد اسب
سه نوع نژاد اسب به نامهای پرحرارت، خونسرد، خون گرم تقسیمشدهاند. نوع اول آن پرحرارت توانایی سرعت و دویدن بالایی دارند.
اسبهای خونسرد سرعت كمی دارند و بیشتر برای باركشی از آنها استفاده میشود.
اسبهای خون گرم برای سواری آموزشدیدهاند و از ادغام دو نژاد خون سرد و پرحرارت بهدستآمده است. ابزار و فنهای گوناگونی برای مهار كردن این حیوان پستاندار وجود دارد.

حیوان وحشی راستین به اسبی میگویند كه توسط انسان اهلیشده است. امروزه اگر به این نام خوانده میشوند به دلیل اینكه در زمان گذشته اجدادشان به دلایلی از گلههایشان جداشدهاند و به زندگی قبل خود بازگشتهاند.
دو زیرگونهی وحشی به نام تازیان و شوالسكی میتوان نام برد.
اسب تازیان (اسب وحشی اروپایی) این نوع حیوان در مناطق اروپایی یا آسیایی پیدا میشود. حدود اوایل سال 1909 كلاً نسلشان رو به نابودی یا منقرض رفت. آخرین نوع این تازیان در باغ وحشی در كشور روسیه درگذشت.
امروزه با پیشرفت تكنولوژی تلاشهای گوناگونی برای بازآفرینی این نژاد وحشی صورت گرفته است كه ظاهری كاملاً شبیه به آنها دارند. نکتهی مهم اینجا است كه والدین آنها وحشی نیستند و امروزه نمیتوان حیوان جدید را وحشی دانست.
دیگر نژادهای اسب
یك نوع زیرگونهی وحشی كمیاب به نام اسب شوالسكی بعد از درگذشت كاشف روسی به نام نیكولای شوالسكی شناخته و معرفی شد به اسم وحشی مغولستانی نامگذاری شده است.
مردم مغولستان از آن به نام تاكی یاد میکنند. درحالیکه اقوام قرقیزها آن را به نام كیرتاگ نامگذاری کردهاند.
امروزه تعداد بسیار كمی از این جانور در دنیا باقیماندهاند.
در سالهای 1969 تا 1992 نسلشان در طبیعت رو به انقراض رفت. ولی خوشبختانه در كشور مغولستان در چند باغ وحش تعدادی از آنها را در طبیعت آزاد كردند و امروزه میتوان اسبهای شوالسكی را در كشور مغولستان بهراحتی پیدا كرد.
یک گونهی دیگری كه در كشور مغولستان باقی مانده است به نام پرزوالسكی كه زمان پیدایش و وجود آنها به اوایل قرن نوزدهم بازمیگردد. بنابراین نژاد اسب مهم ترین نکته موضوع چگونه اسب بخریم است.

طول عمر و مراحل زندگی اسب
طول عمر و مرحلهای زندگی اسب به نژاد، روش نگهداری همچنین شرایط محیطی به وجود آمده آن بستگی دارد.
نوع گونهی خاصی وجود دارند كه نزدیك 40 سال یا بیشتر عمر مفید دارند.
در قرن 19 میلادی اسبی به اسم بیلی پیر كه حدوداً نزدیك به 62 سال عمر داشت. شوگر بوف جزء نژاد اسبچه در كتاب گینس نامش بهعنوان پیرترین حیوان جهان ثبت شد در سال 2007 در سن 56 سالگی به علت بیماری از دنیا رفت.
در یكم ژانویه نیمکرهی شمالی همچنین یكم اوت نیمکره جنوبی برای مسابقهها بدون توجه به روز تولد اسبها، به سن آنها 1 سال اضافه میکنند. درحالیکه برای حیواناتی كه در مسابقات استقامت شركت میکنند این قانون را اعمال نخواهند كرد. حیوان مسابقات سواری استقامت حداقل سن آنها مهم است و بهراحتی میتوان از روی تاریخ تولد آن سنجیده میشوند.
رنگ اسب
نکته ای دیگر در زمینه خرید اسب رنگ آن است. رنگ اسب بسیار متنوع هست. بیشتر برای معرفی اسب از رنگ بدنش استفاده میکنند، بعد بر اساس نژاد یا جنس آن.
برای شناسایی حیواناتی كه همرنگ هستند از روی ظاهر و سمهای سفید بر روی پوستشان كمك میگیرند.
ژنهای كه رنگ و الگوی پوست بدن اسبها را تعیین میکنند تعیین کردهاند چه رنگی باشند.
تاکنون طبق آزمایشهای ژنتیكی حدود 13 علل متنوع بر رنگ پوست را شناسایی شده است در حال حاضر هنوز این پژوهشها ادامه دارد. گیرنده ملانوكورتین 1 تعیینکننده رنگهای سیاه، سفید و طوسی پوست بدن است.
اندام اسب
اندام اسب، برای اندازهگیری قد آن از جدوگاه یعنی جایی كه گردن به پشت حیوان میرسد بهعنوان نقطهی مرجع به كار میرود بهحساب میآید. با حركت دادن سر و گردن ارتفاع جدولگاه تغییر نمیکند؛ و معیار مهمی برای قد این حیوان زیبا هست.
برای اسبهای سواری کموزن قد حدود 142 تا 163 سانتیمتر و وزن بین 380 تا 550 كیلوگرم بسیار مناسب است.
برای سواریهای بزرگتر قد 157 سانتیمتر یا بیشتر نزدیك به 173 سانتی میرسد و وزن حدود 500 الی 600 كیلوگرم خواهند معیار خوبی هست.
در سال 1848 اسبی به نام سیمپسون كه 220 سانتیمتر قد و نزدیك به 1500 كیلوگرم وزن داشت به دنیا آمد.
امروز اسبی به نام نامبلینا حیوانی زیبا و مینیاتوری كه به كوتولگی مبتلا هست قدی 43 سانتیمتری و وزن 26 كیلوگرم دارد.
سؤال اینجاست، چگونه اسب بخریم؟
خریدن حیوان خوب، كاری نیست كه بتوان راحت و سرسری از آن گذشت.
موقع خریدن حیوان موردنظر فكر ما شدیداً مشغول این سؤال خواهد شد كه باید چه ملاکهای مهمی را در نظر بگیریم تا با اطمینان كامل این جانور قوی و زیبا را انتخاب كنیم.
در مرحلهی اول هدف از خریدن این حیوان نجیب را برای خودتان مشخص كنید آیا برای تفریح یا سرگرمی هست، برای شركت در مسابقات سواركاری یا برای كارهای سنگین مانند كشیدن درشكه؟
مراجعه به دامپزشک
درهرحال قبل از خرید انتخاب هدف كاملاً ضروری هست.
نکتهی اصلی و مهمی كه باید قبل از خرید به آن توجه كرد حتماً باید قبل از خرید كردن باید آن را به دامپزشك نشان دهید و به دامپزشك بگویید كه هدف اصلی شما از خریدن این حیوان نجیب چیست و برای چهکاری آن را میخرید؟
دامپزشك بهطور دقیق به تمام ظاهر این جانور قوی نگاه میکند. از وضعیت سلامت قلب، صداهای شكم و نفس كشیدن، طرز راه رفتن و حتی بینایی و شنوایی آن را چك میکند.

به چه دلیل اسب میخرید؟
بعد از معاینات ظاهری نوبت به هدف اصلی میرسد كه برای چهکاری اسب میخرید؟
اگر برای كشش و حمل بار انتخاب شوند مهمترین نکتهای كه باید به آن موقع خریدن توجه كرد سلامت تناسلی و تولیدمثل هست. این مراحل را لطفاً با حضور خریدار انجام دهید زیرا دامپزشك راحتتر میتواند تمام آنچه را كه میبیند بهآسانی برای خریدار در میان بگذارد و خریدار هرگونه سؤالی اگر داشته باشد بهراحتی از دامپزشك بپرسد و فوراً جواب آن را بگیرد.
دامپزشك باید صادق باشد و حتی این حق مسلم آن است كه با خریدن این جانور مخالفت یا موافقت كند.
این كار برای افراد کمتجربه كه آشنایی بسیار كمی با اسب دارند بسیار مفید و ارزشمند هست چرا كه از تجربیات كامل و خوب دامپزشك همراه معاینات بهرهمند میشود.
نظر دامپزشک
اگر هدف اصلی خرید شما این است كه نحوهی آموزش و تربیت آن برای شما اهمیت داشته باشد دامپزشك كمك فراوانی به شما میکند و بدش هم نمیآید در این مورد برای شما نظر بدهد.
درحالیکه بعضی افراد معتقدند كه دامپزشکها در این موارد نمیتوانند نظر خوبی بدهند. در كل اگر دامپزشك نظر بدهد و برای چهکاری خریداری میشود، به نفع خریدار است و هم برای حیوان مطمئنتر هست.
فروشندهها هنگام معاینهی این حیوان باوقار حضور دارند. ولی دامپزشكان دوست ندارند فروشندهها در آنجا باشند تا در حین معاینه از مشاهدات هیچگونه اظهارنظری نداشته باشند به دلیل اینكه بر مشاهدات و صحبتهای کارشناسانهی آنها تأثیر خواهد گذاشت و بر تصمیمگیری خریدار تأثیر نمیگذارد.
شاید موقع خریدن دامپزشك به موردی توجه كند كه حتی هیچ متخصصی به آن توجه نداشته باشد.
نکات مهم
چند نکتهی مهم و اساسی وجود دارد كه باید قبل از خرید اسب به آن توجه ویژه كرد:
اولین قدم برای چهکاری اسب را میخواهیم؛ سایر نکات مهم عبارتاند از نژاد، جنس، سن، مدارك موردنیاز خریدوفروش و اندام که در ادامه توضیح مختصری داده میشود.
نکتهی مهم دیگر اجتناب از خرید حیوان بیمار است. مواظب باشید در هنگام خرید آنها گول ظاهر آن را نخورید.

هدف اصلی خرید اسب
قبل از هر چیزی هدف خریدار از خرید آن باید تعیین شود چون این حیوان نجیب از هر لحاظ جذابیتی دارد.
عدهای از افراد فقط بهظاهر آن توجه میکنند و بدون در نظر گرفتن هدف خود به رنگ و فیزیك آن توجه خواهند كرد؛ و بعد از گذشت زمان به دلیل برآورده نشدن انتظارات و توانایی حیوان در مرحلهی اول سبب ایجاد چالش و انحراف خواهد شد.
انتخاب اسب با توجه به نژاد
حیوان كه بهمنظور شركت در مسابقات انتخاب میشوند بهعنوان اسبهای ورزشی و پرورشی شناخته میشوند. این نوع حیوان متین هم بهنوبهی خود به 3 نوع دیگر دستهبندی میشود.
گروه اول برای انجام فعالیت حرفهای مانند مسابقات (استقامت، پرش، كورس، چوگان، زیبایی و …) نگهداری خواهند شد.
گروه دوم از حیوانهای ورزشی بهمنظور پرورش و تولیدمثل حرفهای استفاده خواهند كرد؛ و در آخرسر گروه سوم از این نوع بهعنوان آموزشی نگهداری میشوند.
خریدار باید طبق دستهبندیهای ذکرشده مشخص كند و برای چه منظوری قصد خرید این حیوان باوقار و زیبا را دارد.
اگر به دنبال حیوانی ورزشی هستند باید با رشتهی موردنظر تطابق داشته باشد در این شرایط سن، نژاد و شرایط اندامی اهمیت بالایی دارد.
زمانی كه خریدار قصد خرید برای تولید و پروش آن داشته باشد باید سراغ نوع نر بالغ كه نژاد عالی داشته باشند برای باردارشدن حیوان ماده پرورش و نگهداری میشوند بروند.
از حیوان با خلقوخوی آرام كه جوان نباشد برای سواری پیشنهاد میشود.
اگر وزن سواركار بالا باشد باید در انتخاب این حیوان قوی گونهای انتخاب كنند كه توانایی انجام فعالیتهای موردنظر را داشته باشد.
اگر حیوان كه در مزرعه و بهمنظور باركشی و بهرهبرداری فعالیتهای مزرعه نگهداری شوند به این نوع اسبهای بومی محلی یا مزرعهای میگویند.
ظاهر اسب كورس
برای شناسایی ظاهر اسبهای كورس چند ویژگی مهم و برجسته دارند كه برای شما بازگو میکنیم:
این اسبها عضلات ورزیده و مشخصی دارند، بین دست و پای این جانور زیبا فاصلهی زیادی وجود دارد، از وزن متناسبی برخوردار هستند نه جثهی كوچكی دارند و نه زیاد بزرگ هستند، گردن و اندام بسیار کشیدهای دارند، ساقهای بلند و زاویه باز، چشمانی درشت و برجسته با دید بسیار بالا، به دلیل بزرگ بودن مجرای تنفسی قدرت تنفسی بالایی خواهند داشت، اسبهای كورس برای انجام فعالیتهای گوناگون سرحال هستند، سم كوچك، قلم پای بسیار ظریف و در آخر سن مناسبی برای انجام هرگونه مسابقه را خواهند داشت.
ظاهر اسب برای مسابقات پرش
ظاهر اسب برای مسابقات پرش باید جثهی نسبتاً متوسطی داشته باشد، قدبلند و مناسب این حیوان در ناحیهی جدولگاه مهم هست، طول اندام ظاهری مناسب، عضله و گردن قوی، علاوه بر دست و پای مناسب باید فاصلهی بین دست و پای این حیوان زیبا كم باشد، ساق پای كوتاه، شانه و كپل این حیوان پرش باید كاملاً عضلانی باشد، به خاطر جلوگیری از هرگونه شكستگی و یا آسیبی باید استخوان دست و پای كاملاً قوی داشته باشند، بعد از هر پرش باید اندازهی سم آن مطلوب باشد تا بهراحتی بتواند این حیوان بنشیند، آموزشدیده و با خلقوخوی آرام از مهمترین ویژگی این حیوان نجیب و باوقار هست.

منظور از نژاد اسب چیست؟
منظور از نژاد به حیوان ایرانی، خارجی یا دو خون گفته میشود. حیوان تركمن (آخال تكه، یموت، جرگلان) كرد، دره شوری، اسبچه خزر، اصیل ایرانی (عرب) و … جزو مهمترین اسبهای ایرانی محسوب میشوند.
همچنین حیوان تروبرد، هافلینگر اتریش، باورین هلشتاین، الدنبرگ، هانوورین آلمان، اندلسی اسپانیا، ماستانگ ایالات متحده، والر استرالیا و فریزین و … جزو اسبهای خارجی به شمار می روند. از تلفیق یا ادغام اسبهای ایرانی با اسبهای خارجی اسبهای دو خون به دنیا میآیند.
جنس اسب
یکی از مهمترین نکات خرید اسب که باید در نظر بگیریم، جنس اسبهای نر را با مشكل زیاد میتوان رام كرد زیرا هیجان بالایی دارند.
برای سواركاری و آموزش حیوان مناسبی نیستند. برای سواركاری معمولاً از جنس آخته یا ماده انتخاب خوبی هست زیرا آرامتر و وابستگی بالایی دارند.
خوراك و تغذیهی اسب
خوراك و تغذیهی اسب از چمن، علوفه حتی غلات مغذی است.
در تمام طول روز مرتب درحالیکه چریدن هست و نسبت به انسان معدهی کوچکتری دارد.
بهعلاوه آنکه رودهی نسبتاً طولانی هم دارد.
یك حیوان بالغ روزانه 7 تا 11 كیلوگرم علوفه و نزدیك به 40 لیتر آب میخورد.
برخلاف انسان بهراحتی توانایی هضم سلولز را دارند. برای هضم سلولز از سكوم كه قبل از ورود به رودهی بزرگ هست انجام میگردد.
گر این حیوان پستاندار نتواند خوراكشان را بهخوبی هضم كند سبب شکمدرد شدیدی میشود.
سن اسب
سن اسبی كه خریداری میکنید بین 5 تا سال 15 انتخاب بسیار خوبی هست. چون حیوان در این سن در اوج قدرت و سرحالتر هستند.
از حیوان با سن کمی بیشتر برای سواركاری عمومی انتخاب مناسبی است. زیرا حیوان جوان قادر به آموزش و تربیت لازم دارد ممكن است سواركار قادر به اداره كردن یك حیوان جوان نباشد.
اگر میخواهید خودتان به راحتی سن اسبتان را تشخیص دهید پیشنهاد میکنیم خواندن مقاله زیر را از دست ندهید:
مدارك موردنیاز برای خریدوفروش اسب
مدارك موردنیاز برای خریدوفروش اسب چك كردن شمارهی میكروچیپ با شناسنامه یا پاسپورت حیوان تطبیق داشته باشد.
برای حیوان خارجی حتماً شناسنامه فدراسیون سواركاری یا پاسپورت ضروری است.
داشتن برگهی سلامت و برگهی واكسیناسیون، داشتن كارت سیلمی برای سیلمیها، برای حیوان مادیان الزامی است. كارت مادیان داشته باشند و در آخرسر كارت واكسیناسیون و كارت درمان.
در این قسمت از مقالهی چگونه اسب بخریم به پرورش اسب در ایران میپردازیم.
پرورش اسب در ایران
پرورش اسب در ایران به دلایل و اهداف متفاوتی انجام میشود که عبارتاند از به سواری، كره كشی و فروش مازاد تولید برای كسب درآمد، تولید استر، قاطر و خرپوزگی و در آخر خرید اسب بهمنظور كار كردن است؛ که در ادامهی مقالهی چگونه اسب بخریم توضیح کوتاهی از هر مورد آورده شده است.

- سواری: عدهای از روستایان از 2 تا چند اسب برای سواری پرورش میدهند.
- كره كشی: در روستاهای كردستان، كرمانشاه آذربایجان غربی، گنبد و خوزستان بسیار رایجی باشد یك نوع نژاد خاص برای كره كشی و تولید خود نگهداری میکنند.
- تولید استر: در این شیوه همراه با پرورش الاغ است در روستاهای استان بوشهر، خراسان، گیلان، كردستان، لرستان و چند شهر دیگر برای قاطر كشی و تولیدات خود هست.
- كار: در روستاهایی كه داشتن خودرو هزینهی بسیار بالایی را در پی دارد انجام میشود.
پرورش این حیوان نجیب بهوسیلهی مؤسسات و نهادهای دولتی مانند ارتش سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، نیروهای انتظامی، اداره كل سواركاری و پرورش اسب و دیگر نهادهای دولتی پرورشدهندگان اسب خواهد بود.
جمعبندی
بهطورکلی همهی اسبها میتوانند در هر مسابقهای شركت كنند و موفق شوند. ولی اندازه و جثهی این حیوان باوقار هیچگونه ارتباطی با توانایی و قابلیتهای آن در مسابقه ندارد. قیمت مادیان بیشتر از نریان است. بهطور متوسط حدود 5 تا 30 میلیون تومان قیمت دارند. اگر برای اولین بار خواهان خرید این حیوان زیبا هستید هیچوقت برای بار اول نریان نخرید زیرا تصمیم مناسبی برای خرید نیستند.
حیوانی كه گاز یا لگد میزنند هیچوقت انتخاب نكنید. زیرا از انرژی بالایی برخوردارند و كاركردن با این نوع سختیها و خطرهای فراوانی به همراه دارد. درصورتیکه اگر سواركار حرفهای هستید بهتر است حیوان جوان را انتخاب كنید.
از نژادهای خون گرم مانند (نژاد عرب و تروبرد) به علت اینكه سرزنده هستند و از سرعت بالایی برخوردارند و نژادهای خون سرد مانند (پونیها) قدرت بدنی بالایی دارند برای انجام فعالیتهای سنگین گزینهی بسیار مناسبی هستند.
اگر هدف شما سواركاری و آموزش بهتر است از حیوان دو خون استفاده كنید. برای مسابقات زیبایی از اسبهای عرب استفاده میشود. درنهایت زیبایی و رنگ اسب نباید تنها گزینه و ملاك انتخاب اصلی شما باشد، سرشت و تجربیات آن از همه مهمتر است.
پرسش و پاسخ
سن اسبی كه خریداری میکنید بین 5 تا سال 15 انتخاب بسیار خوبی هست چون حیوان در این سن در اوج قدرت و سرحالتر هستند.
1. چشم و بینی: چشمان اسب شما باید شفاف و روشن باشد و کدر یا تغییر رنگ یافته و هیچ ترشحاتی نباید دیده شود. ترشحات شفاف طبیعی است به شرطی که زیاد نباشد.
2. دندانها: دندان های اسبی که میخواهید خریداری کنید باید حداقل سالی یک بار بررسی و هموار شوند؛ در غیر این صورت، نقاط تیز میتوانند از ساییدگی ناهموار ایجاد شوند. ممکن است نیاز باشد دندانهای اسبهای بزرگتر را به طور منظم چک کنید، خصوصاً اگر در خوردن غذا یا جویدن غذا مشکل دارند.
3. اشتها، میل: اشتهای اسب شما به خوبی نشان میدهد که او خوب است یا خیر. اشتهای خوب برای یک اسب سالم طبیعی است.
4. وزن اسب: از دیگر نکات مربوط به یک اسب خوب وزن متغادل است. شما نباید قادر به دیدن دندههای اسب باشید.
5. توجه به سم اسب: سمهای ضعیف و شکننده یا بلند نشان از این است که نیاز به اصلاح دارند.
6. حرکت آزاد: یک اسب سالم دارای حرکت آزاد و روان است و هیچ نشانهای از لنگش یا راه رفتن نامنظم را نشان نمیدهد.
7. درجه حرارت بدن اسب: دمای یک اسب سالم نزدیک 37.5 درجه سانتیگراد خواهد بود.
8. پوشش براق: پوشش براق و درخشان نشانه سلامتی است! اگر نیازهای غذایی اسب برآورده و همچنین یک برنامه منظم نظافت را رعایت شود، پوشش اسب باید بدرخشد!
9. نگرش: اسب شما باید رفتاری روشن و هوشیار داشته باشد. او باید به محیط اطراف خود علاقه مند باشد و راحت به نظر برسد.
کلام آخر
به پایان مقاله چگونه اسب بخریم ، رسیدیم، امیدواریم لذت برده باشید.
شما میتوانید حیوانات خانگی موردنظر خود را از طریق سایت یا اپلیکیشن واسط کالا خرید و فروش کنید.
منبع:
بسیارعالی و جامع و کامل بود
لذت بردم از خواندن مقاله زیبا